Xét nghiệm chức năng gan: đánh giá bệnh gan hoặc tình trạng sản xuất protein

2018-11-15 12:00 AM
Kết quả xét nghiệm chức năng gan bất thường không phải lúc nào cũng chỉ ra bệnh gan, bác sĩ sẽ giải thích kết quả và ý nghĩa của chúng

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Xét nghiệm chức năng gan là xét nghiệm máu được sử dụng để giúp chẩn đoán và theo dõi bệnh gan hoặc tổn thương. Các xét nghiệm đo lường mức của một số enzyme và protein trong máu.

Một số xét nghiệm đo mức độ gan hoạt động bình thường trong việc sản xuất protein và làm sạch bilirubin, một sản phẩm thải của máu. Các xét nghiệm chức năng gan khác đo các enzym mà tế bào gan sản xuất để đáp ứng với tổn thương hoặc bệnh tật.

Kết quả xét nghiệm chức năng gan bất thường không phải lúc nào cũng chỉ ra bệnh gan. Bác sĩ sẽ giải thích kết quả và ý nghĩa của chúng.

Tại sao nó được thực hiện

Xét nghiệm chức năng gan có thể được sử dụng để:

Đánh giá tình trạng nhiễm trùng gan, chẳng hạn như viêm gan.

Theo dõi sự tiến triển của một căn bệnh, chẳng hạn như viêm gan do virus hoặc do rượu và xác định xem liệu cách điều trị có hiệu quả hay không.

Đo mức độ nghiêm trọng của bệnh, đặc biệt là xơ gan.

Theo dõi các tác dụng phụ của thuốc.

Xét nghiệm chức năng gan kiểm tra mức của một số enzyme và protein trong máu. Mức độ cao hơn hoặc thấp hơn bình thường có thể cho thấy vấn đề về gan. Một số xét nghiệm chức năng gan thông thường bao gồm:

Alanine transaminase (ALT). ALT là một loại enzyme được tìm thấy trong gan giúp cơ thể chuyển hóa protein. Khi gan bị tổn thương, ALT được giải phóng vào máu và mức tăng.

Aspartate transaminase (AST). AST là một loại enzyme giúp chuyển hóa alanine, một axit amin. Giống như ALT, AST thường có trong máu ở mức thấp. Sự gia tăng nồng độ AST có thể cho thấy tổn thương gan hoặc bệnh tật hoặc tổn thương cơ bắp.

Phosphatase kiềm (ALP). ALP là một loại enzyme trong gan, ống dẫn mật và xương. Mức ALP cao hơn bình thường có thể cho thấy tổn thương gan hoặc bệnh tật, chẳng hạn như ống mật bị tắc hoặc một số bệnh về xương.

Albumin và protein toàn phần. Albumin là một trong nhiều protein được tạo ra trong gan. Cơ thể cần những protein này để chống nhiễm trùng và thực hiện các chức năng khác. Hàm lượng albumin và protein toàn phần thấp hơn bình thường có thể cho thấy tổn thương gan hoặc bệnh tật.

Bilirubin. Bilirubin là một chất được sản xuất trong sự phân hủy bình thường của các tế bào hồng cầu. Bilirubin đi qua gan và bài tiết trong phân. Nồng độ bilirubin cao (vàng da) có thể cho thấy tổn thương gan hoặc bệnh hoặc một số loại thiếu máu nhất định.

Gamma-glutamyltransferase (GGT). GGT là một loại enzyme trong máu. Nồng độ cao hơn bình thường có thể biểu hiện tổn thương gan hoặc mật.

L-lactate dehydrogenase (LD). LD là một loại enzyme được tìm thấy trong gan. Nồng độ cao có thể biểu hiện tổn thương gan nhưng có thể tăng lên ở nhiều chứng rối loạn khác.

Thời gian prothrombin (PT). PT là thời gian để máu đông lại. Tăng PT có thể biểu hiện tổn thương gan nhưng cũng có thể tăng nếu đang dùng một số loại thuốc làm loãng máu, chẳng hạn như warfarin.

Rủi ro của xét nghiệm

Mẫu máu cho các xét nghiệm chức năng gan thường được lấy từ tĩnh mạch cánh tay. Nguy cơ chính liên quan đến xét nghiệm máu là đau nhức hoặc bầm tím tại vị trí lấy máu. Hầu hết mọi người không có phản ứng nghiêm trọng khi lấy máu.

Cách chuẩn bị

Một số loại thực phẩm và thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm chức năng gan. Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu tránh ăn thức ăn và uống một số loại thuốc trước khi lấy máu.

Những gì có thể mong đợi

Trong quá trình kiểm tra

Mẫu máu cho các xét nghiệm chức năng gan thường được rút ra thông qua một cây kim nhỏ được đưa vào tĩnh mạch ở phần cánh tay. Kim được gắn vào một ống nhỏ, để lấy máu. Có thể cảm thấy đau nhanh khi kim được đưa vào cánh tay và trải nghiệm một số khó chịu ngắn hạn tại chỗ sau khi kim được lấy ra.

Sau khi lấy máu

Máu sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích. Nếu phân tích trong phòng thí nghiệm được thực hiện tại chỗ, có thể có kết quả kiểm tra trong vòng vài giờ. Nếu bác sĩ gửi máu đến một phòng xét nghiệm bên ngoài, có thể nhận được kết quả trong vòng vài ngày.

Các kết quả

Kết quả xét nghiệm máu bình thường đối với các xét nghiệm chức năng gan điển hình bao gồm:

ALT. 7 đến 55 đơn vị mỗi lít (U / L).

AST. 8 đến 48 U / L.

ALP. 45 đến 115 U / L.

Albumin. 3,5 đến 5,0 gram mỗi deciliter (g / dL).

Protein toàn phần. 6,3 đến 7,9 g / dL.

Bilirubin. 0,1 đến 1,2 miligram trên mỗi deciliter (mg / dL).

GGT. 9 đến 48 U / L.

LD. 122 đến 222 U / L.

PT. 9,5 đến 13,8 giây.

Những kết quả này là điển hình cho nam giới trưởng thành. Kết quả bình thường khác nhau từ phòng xét nghiệm này đến phòng xét nghiệm khác và có thể hơi khác nhau đối với phụ nữ và trẻ em.

Bác sĩ sẽ sử dụng các kết quả này để giúp chẩn đoán tình trạng hoặc xác định điều trị có thể cần. Nếu đã bị bệnh gan, các xét nghiệm chức năng gan có thể giúp xác định bệnh đang tiến triển như thế nào và đánh giá đáp ứng với điều trị.

Bài viết cùng chuyên mục

Áp lực thẩm thấu huyết thanh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi độ thẩm thấu huyết thanh giảm, cơ thể ngừng giải phóng ADH, làm tăng lượng nước trong nước tiểu

Phốt phát trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Thận giúp kiểm soát lượng phốt phát trong cơ thể, phốt phát bổ sung được lọc qua thận, và đi ra khỏi cơ thể qua nước tiểu

Giardia: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm kháng nguyên với bệnh

Những xét nghiệm này đặc hiệu cho Giardia lamblia và không kiểm tra các bệnh nhiễm trùng đường ruột khác gây ra các triệu chứng tương tự

Đo tải lượng virus HIV: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Vì tải lượng virus có thể thay đổi theo từng ngày, nên xu hướng theo thời gian được sử dụng để xác định xem tình trạng nhiễm trùng có trở nên tồi tệ hơn không

Cholesterol máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm mỡ máu

Phát hiện và đánh giá các bệnh nhân có nguy cơ bị vữa xơ động mạch, giúp quyết định các lựa chọn điều trị và để theo dõi hiệu quả của điều trị

Ý nghĩa xét nghiệm dấu ấn ung thư và bệnh xã hội

Giá trị chính của AFP là theo dõi tiến trình bệnh và hiệu quả điều trị K­ tế bào gan nguyên phát, K tinh hoàn sau điều trị phẫu thuật, xạ trị hoặc hoá trị liệu

Đường huyết (máu) và HbA1c: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Thông thường, lượng đường trong máu tăng nhẹ sau khi ăn, sự gia tăng này làm cho tuyến tụy giải phóng insulin để mức đường huyết không quá cao

Globulin miễn dịch: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Globulin miễn dịch, được thực hiện để đo mức độ của globulin miễn dịch, còn được gọi là kháng thể, trong máu

Xét nghiệm Chlamydia: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Một số loại xét nghiệm có thể được sử dụng để tìm chlamydia, nhưng khuyến nghị xét nghiệm khuếch đại axit nucleic bất cứ khi nào có thể

Glucose máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Định lượng nồng độ glucose máu sê cho các kết quả khác biệt khi xét nghiệm được thực hiện trên máu toàn phần hay trên huyết tương do các hồng cầu chứa rất ít glucose

Protein huyết thanh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Protein huyết thanh, đo tổng lượng protein trong máu, nó cũng đo lượng hai nhóm protein chính trong máu, albumin, và globulin

Hemoglobin (Hb): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Hematocrit và nồng độ hemoglobin có thể được làm theo serie để đánh giá tình trạng mất máu cũng như để đánh giá đáp ứng đối với điều trị tình trạng thiếu máu

Clorua (Cl): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Hầu hết clorua trong cơ thể đến từ muối ăn natri clorua, clorua được hấp thụ bởi ruột khi tiêu hóa thức ăn, clorua dư rời khỏi cơ thể trong nước tiểu

Creatinin máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Trong một số bệnh lý cơ, lượng creatin trong các sợi cơ bị giảm với tăng song song creatin máu và creatin niệu và giảm phối hợp creatinin máu và creatinin niệu

Hormone Inhibin A: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Hormone Inhibin A, được thực hiện cùng với các xét nghiệm khác, để xem liệu có khả năng xảy ra vấn đề về nhiễm sắc thể hay không

Kháng thể chống tinh trùng: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Nếu một số lượng lớn kháng thể tinh trùng tiếp xúc với tinh trùng của một người đàn ông, thì tinh trùng có thể khó thụ tinh với trứng

Cholesterol và triglyceride máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Cholesterol và triglyceride máu để giúp xác định khả năng mắc bệnh tim, đặc biệt là nếu có các yếu tố nguy cơ khác đối với bệnh tim hoặc các triệu chứng gợi ý bệnh tim

C - peptid: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Insulin và peptid C được giải phóng với lượng tương đương vào tuần hoàn, vi vậy nồng độ C peptid có mối tương quan với nồng độ insulin nội sinh

Xét nghiệm bệnh Phenylketon niệu (PKU): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm bệnh phenylketon niệu, được thực hiện để kiểm tra xem em bé sơ sinh, có enzyme cần thiết, để sử dụng phenylalanine, trong cơ thể hay không

Globulin mang thyroxin (TBG): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm cung cấp các thông tin giúp chẩn đoán phân biệt giữa các bệnh lý thực sự của tuyến giáp với các bệnh lý không phải tại tuyến giáp gây biến đổi nồng độ TBG

Creatine Kinase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Creatine Kinase được tạo thành từ ba loại enzyme nhỏ hơn, được gọi là isoenzyme, MM, MB và BB, không chỉ nhìn vào tổng mức CK mà còn ở cấp độ của những bộ phận

Kháng nguyên ung thư 125 (CA 125): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Thông thường, xét nghiệm CA 125 được sử dụng để kiểm tra mức độ hiệu quả điều trị ung thư buồng trứng hoặc để xem liệu ung thư buồng trứng đã quay trở lại

Xét nghiệm đường máu tại nhà: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm đường huyết tại nhà có thể được sử dụng để theo dõi lượng đường trong máu, nói chuyện với bác sĩ về tần suất kiểm tra lượng đường trong máu

Xét nghiệm hormone tuyến giáp: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm hormone tuyến giáp, là xét nghiệm máu kiểm tra tuyến giáp hoạt động như thế nào, tuyến giáp tạo ra các hormone

Thời gian prothrombin (PT) và INR: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Một phương pháp tiêu chuẩn hóa, kết quả thời gian prothrombin, được gọi là hệ thống tỷ lệ chuẩn hóa quốc tế, INR