Đột quỵ: Thời gian không phải là yếu tố duy nhất trong chăm sóc cấp cứu

2018-08-18 12:06 PM
Có hai loại đột quỵ chính: thiếu máu cục bộ và xuất huyết, đột quỵ thiếu máu cục bộ, do hậu quả của cục máu đông hoặc do mạch máu là phổ biến nhất

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhà thần kinh học - Tiến sĩ Camilo R. Gomez phát biểu trong một bài xã luận được công bố trên tạp chí Stroke & Cerebrovascular Diseases năm 1993 rằng "Thời gian là yếu tố cứu bộ não!" "Không nghi ngờ gì nữa," ông viết, "liệu pháp bị trì hoãn dài hơn, càng ít cơ hội thành công."

Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của các công cụ mới - các nhà nghiên cứu đã xem xét kỹ hơn những gì xảy ra trong não trong và sau một cơn đột quỵ, đặc biệt là ở các mô hình tuần hoàn máu.

Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến một phần của não dừng lại và các tế bào bắt đầu chết do thiếu oxy và chất dinh dưỡng.

Có hai loại đột quỵ chính: thiếu máu cục bộ và xuất huyết. Đột quỵ thiếu máu cục bộ, do hậu quả của cục máu đông hoặc do mạch máu là phổ biến nhất. Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi mạch vỡ.

Năng lực tuần hoàn bàng hệ

Bây giờ, trong bài báo mới được công bố trên tạp chí, Tiến sĩ Gomez - chuyên gia đột quỵ từ Trung tâm Y tế Đại học Loyola ở Maywood, IL - cho rằng thời gian không phải là yếu tố duy nhất quyết định đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Ảnh hưởng của thời gian có thể khác nhau trong các trường hợp khác nhau, tùy thuộc vào cái được gọi là "tuần hoàn bàng hệ" của người đó.

Khi xảy ra đột quỵ thiếu máu cục bộ, các tế bào trong "lõi mô não" bắt đầu chết. Tuy nhiên, các tế bào bao quanh lõi - được gọi là penumbra - vẫn có thể nhận được oxy và chất dinh dưỡng và sống sót nếu có lưu thông bàng hệ tốt. Sự lưu thông bàng hệ càng mạnh, các tế bào sống càng lâu.

Trong bài báo của mình, Tiến sĩ Gomez giải thích cách sử dụng một mô hình tính toán đã giúp xác định bốn loại đột quỵ thiếu máu cục bộ khác nhau theo mô hình lưu thông máu bàng hệ.

Ông lưu ý rằng mô hình hóa các loại cho phép "dự báo số phận của quá trình thiếu máu cục bộ theo thời gian."

Thời gian không phải là yếu tố duy nhất

Một mẫu tối ưu "được dự đoán có liên quan" với tỷ lệ chấn thương chậm hơn ở khu vực bị ảnh hưởng và thời gian dài hơn cho cơ hội điều trị.

"Nó không còn hợp lý để tin rằng ảnh hưởng của thời gian trên quá trình thiếu máu cục bộ đại diện cho một mô hình tuyệt đối", Tiến sĩ Gomez cho biết.

Ông lưu ý rằng có bằng chứng ngày càng tăng về "sự thay đổi đáng kể" trong khối lượng mô bị thương trong một thời gian nhất định sau khi bắt đầu đột quỵ. Ông cũng giải thích rằng đây là "phần lớn là do tác động có lợi của việc lưu thông bàng hệ".

"Rõ ràng là ảnh hưởng của thời gian đến quá trình thiếu máu cục bộ là tương đối."

Ông kết luận rằng, bởi vì bây giờ chúng ta có thể "dễ dàng xác định" các mô hình tuần hoàn bàng hệ khác nhau cho những người khác nhau, có thể dự đoán hậu quả của đột quỵ có thể ảnh hưởng đến não như thế nào.

Điều này cải thiện cơ hội để phân tích quá trình đột quỵ và chọn phương pháp điều trị tốt nhất.

Hành động nhanh cứu mạng sống

Những gợi ý của Tiến sĩ Gomez ảnh hưởng đến các quyết định được đưa ra trong phòng cấp cứu, vì vậy điều quan trọng là phải gọi cấp cứu và được giúp đỡ ngay lập tức nếu nghĩ rằng ai đó bị đột quỵ.

Hành động nhanh có thể cứu mạng sống. Nhanh là một danh sách kiểm tra đơn giản để giúp quyết định xem ai đó có bị đột quỵ hay không, như sau:

Khuôn mặt: Khi yêu cầu người đó cười, một bên mặt của họ có bị xệ xuống không?

Tay chân: Khi yêu cầu giơ cả hai lên, một bên có "rơi xuống không?"

Nói: Họ có nói ra tiếng khi yêu cầu "lặp lại một cụm từ đơn giản không?"

Thời gian: Nếu câu trả lời cho bất kỳ câu nào trong số này là "có", hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Bài viết cùng chuyên mục

Vắc xin COVID-19: chính phủ Hoa Kỳ đồng ý từ bỏ bằng sáng chế

Chính phủ Hoa Kỳ đã tuyên bố ủng hộ việc từ bỏ bằng sáng chế cho vắc xin COVID-19. Cuối cùng, điều này có thể giúp tăng nguồn cung trên khắp thế giới.

Giảm cân nhiều gấp 5 lần bằng cách rèn luyện tâm trí

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những người tham gia đã trải qua FIT đã giảm trọng lượng gấp 5 lần, trung bình, so với những người đã trải qua MI

Bệnh tâm thần: có thể do nguyên nhân ô nhiễm không khí

Các yếu tố khác, như dân tộc, mật độ dân số, ô nhiễm đất, và cuộc sống đô thị, cũng có liên quan đến tỷ lệ, của một số vấn đề sức khỏe tâm thần

Bầm tím quanh mắt và có thể làm gì với nó?

Bầm tím quanh mắt cũng có thể xảy ra sau khi phẫu thuật thẩm mỹ một số bộ phận của khuôn mặt, hoặc thậm chí một số loại công việc nha khoa

Covid-19: thông khí tưới máu không phù hợp

SARS-CoV-2 liên kết với ACE2 để xâm nhập vào tế bào. ACE2 làm phân giải angiotensin II thành angiotensin- (1-7), chất kích thích sự giãn mạch và sản xuất oxit nitric và cũng làm giảm tác dụng của angiotensin II.

Vắc xin Covid-19 Moderna (mRNA-1273): tính sinh miễn dịch hiệu quả và an toàn

Vắc xin Covid-19 Moderna thử nghiệm pha I đã chứng minh đáp ứng kháng thể liên kết và trung hòa tương đương với phản ứng kháng thể được thấy trong huyết tương dưỡng bệnh khi tiêm vắc-xin ở những người khỏe mạnh từ 18 đến 55 tuổi.

Tại sao statin đôi khi không giúp giảm mức cholesterol

Các nhà nghiên cứu đang khám phá khả năng tạo ra các phương pháp điều trị riêng biệt để giúp mọi người đáp ứng tốt hơn các mục tiêu cholesterol của họ

Nguy cơ có thể bị hen ở trẻ với vi sinh vật đường ruột

Nghiên cứu mới cho thấy một loại vi sinh vật trong ruột của trẻ sơ sinh Ecuador có thể là một yếu tố dự báo mạnh đối với hen ở trẻ

Sars CoV-2: loại vắc-xin mới có cần thiết khi bùng nổ của biến thể delta?

Vắc-xin đang hình thành một bức tường thành chống lại bệnh nặng, nhập viện và tử vong. Nhưng với bóng ma của delta và tiềm năng xuất hiện các biến thể mới, đã đến lúc phải tiêm nhắc lại - hay thậm chí là vắc xin COVID mới?

Huyết áp cao không phải luôn xấu: xem xét cách tiếp cận bệnh lý

Nghiên cứu mà các nhà nghiên cứu, cho thấy một số người già có thể không phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe khác, nếu họ bị huyết áp cao

Khuyến cáo mới về bệnh tiểu đường: so với hướng dẫn cũ hàng thập kỷ

Báo cáo gần đây ACP hoàn toàn mâu thuẫn với ADA và AACE, khuyến cáo hầu hết bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 2 nên nhắm đến các A1C cao hơn

Kích thước vòng eo: dự đoán nguy cơ mất trí nhớ?

Những người có chu vi vòng eo, bằng hoặc cao hơn 90 cm đối với nam, và 85 cm đối với nữ, có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn

Vi khuẩn đang trở nên đề kháng với các chất khử trùng có cồn

Trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận sự gia tăng về số lượng các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do một loại vi khuẩn kháng thuốc

Ngáp: tại sao nó rất dễ lây lan và tại sao nó lại quan trọng

Ngáp lây nhiễm, được kích hoạt một cách không tự nguyện, khi chúng ta quan sát người khác ngáp, đó là một hình thức phổ biến của ngáp

Những điều cần biết về tình dục khi mang thai và sau sinh

Thông thường, đặc biệt là trong trường hợp rách đáy chậu, hoặc thủ thuật phẫu thuật, nó được khuyến khích chờ đợi cho đến sau khi 6 tuần sau sinh

Thuốc statin làm giảm cholesterol cho mọi người không?

Statin vẫn được khuyến cáo và quy định thường xuyên cho tất cả những người bị bệnh tim đã biết, đối với những người có cholesterol LDL rất cao

Covid-19: vắc xin khi mang thai hoặc cho con bú

Mặc dù nguy cơ bị bệnh nặng nói chung là thấp, nhưng những người đang mang thai và sắp mang thai có nguy cơ bị bệnh nặng do Covid-19 tăng lên khi so sánh với những người không mang thai.

Tiêm chủng Covid-19: các kháng thể có hiệu quả chống lại biến thể delta

Phát hiện được công bố ngày 16 tháng 8 trên tạp chí Immunity, giúp giải thích tại sao những người được tiêm chủng phần lớn đã thoát khỏi tình trạng tồi tệ nhất của đợt tăng lây nhiễm biến thể delta.

Sức khỏe tình dục của nam giới (Sexuality for Men)

Trong khi nhiều người đàn ông mắc bệnh tê liệt vẫn có thể “làm cứng” nhưng trạng thái cương cứng có thể không đủ độ hoặc không đủ lâu để giao hợp.

Tại sao tình dục là thú vui?

Một nghiên cứu cho thấy rằng não có thể là cơ quan sinh dục quan trọng nhất, phát hiện ra rằng cực khoái là trạng thái nhận thức cảm giác được nâng cao có thể kích hoạt trạng thái giống như xuất thần trong não.

Sars CoV-2: các kháng thể có thể vô hiệu hóa một loạt các biến thể

Một trong những kháng thể khác được nghiên cứu, được gọi là S2H97, đã ngăn ngừa nhiễm trùng SARS-CoV-2 ở chuột đồng Syria khi những con vật này nhận được kháng thể dự phòng 2 ngày trước khi phơi nhiễm.

Thuốc điều trị tiểu đường thường dùng

Một số loại thuốc này là thành phần của các loại thuốc kết hợp mới, cũng như các loại thuốc kết hợp cũ hơn được liệt kê dưới đây.

Statin: có thể không được hưởng lợi ở người trên 75 tuổi không bị tiểu đường

Những người mắc bệnh tiểu đường thấy giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong, những người không mắc bệnh tiểu đường không có lợi ích gì

Hậu đậu vụng về: nguyên nhân và những điều cần biết

Thông thường, các vấn đề đột ngột với sự phối hợp kết hợp với một triệu chứng khác, có thể gợi ý tình trạng sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng

Hãy bắt đầu một chương trình tập thể dục

Nếu có vấn đề về tim hoặc nếu bị đau ngực trong khi tập luyện, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi bắt đầu một chế độ tập thể dục