Cơn ác mộng

2011-04-25 02:08 PM

Cơn ác mộng thường ngày thực sự trở nên đáng lo ngại. Nhưng cơn ác mộng thường không có gì phải lo lắng. Có thể trở thành một vấn đề nếu xẩy ra thường xuyên và làm cho sợ hãi khi ngủ.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Định nghĩa

Cơn ác mộng là những giấc mơ đáng lo ngại liên quan đến sự sợ hãi, lo lắng hoặc khủng bố. Cơn ác mộng là phổ biến. Bắt đầu trong thời thơ ấu và có xu hướng giảm sau khoảng tuổi 10. Tuy nhiên, một số người có khi có cơn ác mộng ở tuổi thiếu niên hay người lớn, hoặc trong suốt cuộc đời.

Cho đến khi 13 tuổi, nam và nữ có những cơn ác mộng với số lượng bằng nhau. Ở tuổi 13, cơn ác mộng trở nên phổ biến ở bé gái hơn bé trai.

Dường như cơn ác mộng thường ngày thực sự trở nên đáng lo ngại. Nhưng cơn ác mộng thường không có gì phải lo lắng. Có thể trở thành một vấn đề nếu xẩy ra thường xuyên và làm cho sợ hãi khi ngủ.

Các triệu chứng

Ác mộng là rối loạn giấc ngủ - trải nghiệm không mong muốn xảy ra trong khi ngủ. Có một cơn ác mộng nếu:

Giấc mơ đánh thức dậy.

Cảm thấy sợ hãi, lo lắng, tức giận, buồn hay chán ghét như là kết quả của giấc mơ.

Có thể suy nghĩ rõ ràng khi tỉnh dậy, và có thể nhớ lại các chi tiết của giấc mơ.

Giấc mơ xảy ra vào gần cuối thời gian ngủ.

Giấc mơ không làm cho ngủ trở lại dễ dàng.

Những cơn ác mộng thỉnh thoảng không thường xuyên, không là mối quan tâm.

Nói chuyện với bác sĩ nếu những cơn ác mộng:

Thường xuyên hơn.

Thường xuyên làm gián đoạn giấc ngủ.

Là nguyên nhân gây sợ hãi khi đi ngủ.

Nguyên nhân

Hầu hết cơn ác mộng xảy ra nhanh trong quá trình ngủ (REM). Một đêm thường đi qua 4 - 6 chu kỳ ngủ, các giai đoạn giấc ngủ đi qua trong khoảng 90 phút. giai đoạn REM  kéo dài với mỗi chu kỳ, từ một vài giây trong chu kỳ đầu tiên lên tới một giờ chu kỳ cuối cùng. Có nhiều khả năng có cơn ác mộng thứ ba trong đêm.

Rối loạn khác có thể kết hợp với những cơn ác mộng. Nhiều yếu tố khác có thể gây ra ác mộng, bao gồm:

Căng thẳng. Đôi khi những áp lực thông thường của cuộc sống hàng ngày, như một vấn đề ở nhà hoặc trường học gây ra những cơn ác mộng. Một thay đổi lớn, chẳng hạn như di chuyển hoặc cái chết của người thân, có thể có tác động tương tự.

Sự kiện chấn thương tâm lý. Ác mộng phổ biến sau một tai nạn, thương tích hay sự kiện đau thương khác. Ác mộng nổi bật trong rối loạn stress sau chấn thương.

Sách và phim ảnh kinh dị. Đọc sách hoặc xem phim đáng sợ, đặc biệt là trước khi đi ngủ có thể gây ra những cơn ác mộng.

Đồ ăn trước khi đi ngủ. Đối với một số đồ ăn uống trước khi đi ngủ - kết quả là tăng cường trao đổi chất và hoạt động của não - dẫn đến những cơn ác mộng.

Bệnh tật. Đôi khi một bệnh nào đó gây nên những cơn ác mộng, đặc biệt nếu bệnh đi kèm với sốt.

Một số loại thuốc - kể cả một số thuốc chống trầm cảm, ma túy và thuốc an thần - có thể gây ra ác mộng.

Các biến chứng

Những cơn ác mộng xẩy ra thỉnh thoảng thường không phải là mối quan tâm, nhưng thường xuyên bị gián đoạn giấc ngủ có thể là vấn đề. Nó có thể gây buồn ngủ ban ngày quá nhiều, có thể dẫn đến những khó khăn ở trường học hoặc làm việc, hoặc các vấn đề với công việc hàng ngày như lái xe.

Kiểm tra và chẩn đoán

Không có xét nghiệm đặc hiệu được thực hiện cho những cơn ác mộng, nhưng nếu giấc ngủ bị xáo trộn nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị nghiên cứu giấc ngủ qua đêm để giúp xác định xem những cơn ác mộng kết nối đến rối loạn giấc ngủ. Trong thời gian nghiên cứu, kỹ thuật viên theo dõi sóng não, nhịp thở, tim và chuyển động trong khi ngủ.

Phương pháp điều trị và thuốc

Điều trị cơn ác mộng thường không cần thiết. Nếu những cơn ác mộng kết hợp với một tình trạng sức khỏe cơ bản hoặc tâm thần, điều trị nhằm vào các vấn đề cơ bản. Nếu căng thẳng hoặc lo lắng dường như góp phần vào những cơn ác mộng, bác sĩ có thể đề nghị kỹ thuật giảm căng thẳng, tư vấn hoặc điều trị.

Thuốc ít được sử dụng để điều trị cơn ác mộng. Tuy nhiên, thuốc làm giảm cơn ác mộng xảy ra nhanh trong quá trình ngủ, giảm thức giấc trong giấc ngủ có thể được đề nghị nếu có rối loạn giấc ngủ trầm trọng.

Phong cách sống và biện pháp khắc phục

Nếu gặp ác mộng, hãy thử một số kỹ thuật thư giãn trước khi đi ngủ. Tắm nước ấm, ngồi thiền hay tập hít thở sâu. Nếu đang phải vật lộn với những cơn ác mộng, hãy kiên nhẫn, bình tĩnh và yên tâm. Đôi khi một chút sáng tạo có thể  giúp đỡ.

Nói về giấc mơ. Hãy mô tả các cơn ác mộng. Điều gì đã xảy ra? Ai trong giấc mơ? Điều gì đã làm đáng sợ? Sau đó nhắc nhở con em rằng, những cơn ác mộng không thực tế và không thể làm tổn thương.

Giảm căng thẳng. Nếu trẻ có vẻ lo lắng hay căng thẳng, nói về những gì đang làm phiền. Thực hành một số cứu trợ bằng các hoạt động đơn giản, chẳng hạn như hít thở sâu.

Viết lại. Giúp trẻ hình dung kết thúc có hậu cho cơn ác mộng. Khuyến khích trẻ vẽ một bức tranh của cơn ác mộng, nói chuyện với các nhân vật trong cơn ác mộng hoặc viết về những cơn ác mộng.

Cung cấp vật dụng. Có thể cảm thấy an toàn hơn nếu ngủ với một con thú nhồi bông, chăn hoặc tiện nghi khác.

Cần bảo vệ. Nếu trẻ còn rất trẻ, có thể sử dụng một con búp bê hoặc thú nhồi bông cả đêm để bảo vệ chống lại những cơn ác mộng.

Làm sáng. Sử dụng ánh sáng ban đêm trong phòng của trẻ. Nếu thức dậy vào ban đêm, ánh sáng có thể làm yên tâm.

Mở cửa ra vào. Để cánh cửa mở vào ban đêm sẽ không cảm thấy cô đơn.

Tính an toàn. Nếu có những cơn ác mộng thường xuyên, đảm bảo phòng ngủ của mình an toàn. Bỏ qua giường nhỏ, và xem xét chặn các cửa ra vào hoặc cầu thang trong trường hợp cố gắng chạy sau khi người đó tỉnh dậy.

Bài viết cùng chuyên mục

Sa sút trí tuệ (mất trí nhớ)

Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng suy nghĩ có thể giúp não phát triển một mạng lưới tế bào thần kinh mạnh bù đáp thiệt hại tế bào thần kinh

Nhức đầu khi vận động tập thể dục

Đau nhức đầu do tập thể dục tiên phát thường vô hại, không được kết nối với bất kỳ vấn đề cơ bản và thường có thể được ngăn ngừa bằng thuốc.

Chóng mặt lành tính

Các triệu chứng chóng mặt lành tính chỉ chóng mặt bộc phát được kích hoạt bởi những thay đổi cụ thể tư thế đầu, như cúi đầu lên hoặc xuống và nằm xuống, quay qua hoặc ngồi dậy trên giường.

Suy thoái hóa não tiến triển (hội chứng Steele Richardson Olszewski)

Thoái hóa não là một rối loạn hiếm, từ từ nặng hơn theo thời gian. Nó thường ảnh hưởng đến người lớn trên 60 tuổi, mặc dù một số người được chẩn đoán ở tầm tuổi trẻ - 40.

Đau nhức đầu do viêm xoang

Đau nhức đầu do xoang là nhức đầu có thể kèm theo viêm xoang, một tình trạng mà lớp màng lót xoang trở nên phù nề và viêm. Có thể cảm thấy áp lực xung quanh mắt, má và trán.

Charcot Marie Tooth

Triệu chứng của bệnh Charcot Marie Tooth thường bắt đầu ở chân và bàn chân, nhưng có thể cũng dần dần ảnh hưởng đến bàn tay và cánh tay. Dị tật chân như ngón chân quắp và vòm cao là phổ biến trong bệnh Charcot Marie Tooth.

Hội chứng sau chấn động

Chấn động là một chấn thương não sau chấn thương nhẹ, thường xảy ra sau khi một cú đánh vào đầu. Mất ý thức là không cần thiết cho một chẩn đoán chấn động hoặc hội chứng sau chấn động.

Hội chứng Ramsay Hunt

Sự khởi đầu hội chứng Ramsay Hunt có thể đáng sợ. Các triệu chứng có thể làm cho một số người lo sợ đang có một cơn đột quỵ. Nhưng, thường điều trị có hiệu quả với hội chứng Ramsay Hunt.

Bệnh học bệnh Huntington

Những người bị bệnh Huntington nhỏ tuổi hơn thường là trường hợp nghiêm trọng hơn, và các triệu chứng của họ có thể tiến triển nhanh hơn. Hiếm khi trẻ em có thể phát triển bệnh Huntington.

Đau nhức đầu khi ho

Nhức đầu khi ho ngắn thường vô hại, xảy ra khó chịu hạn chế và cuối cùng tự cải thiện. Nhức đầu khi ho trung bình là nghiêm trọng hơn, khi chúng gây ra bởi các vấn đề về cấu trúc trong não, trong đó có thể phải phẫu thuật để sửa chữa.

U não

Nhiều loại khối u não khác nhau tồn tại. Một số khối u não là lành tính và một số khối khác là ung thư. Các khối u não có thể bắt đầu trong não, hoặc ung thư có thể bắt đầu ở các bộ phận khác của cơ thể và lan tới não.

Bệnh Parkinson

Bệnh Parkinson là một rối loạn của hệ thần kinh tiến triển có ảnh hưởng đến chuyển động. Nó phát triển dần dần, thường bắt đầu với một cơn chấn động hầu như không đáng chú ý chỉ ở một tay.

Đột quỵ (tai biến mạch não - stroke)

Đột quỵ có thể điều trị và ngăn ngừa, và bây giờ ít người Mỹ chết vì đột quỵ hơn nhiều 15 năm trước. Kiểm soát tốt hơn các yếu tố nguy cơ chính đột quỵ như tăng huyết áp, hút thuốc và cholesterol máu cao.

Chóng mặt

Chóng mặt là một trong những lý do phổ biến nhất ở người lớn đến khám bệnh - đứng trên đau ngực và mệt mỏi. Mặc dù chóng mặt thường xuyên ảnh hưởng tới rất nhiều việc.

Tăng áp lực nội sọ tự phát

Áp lực nội sọ tăng liên kết với tăng áp lực nội sọ tự phát có thể gây phù thần kinh thị giác và dẫn đến mất thị lực. Thuốc thường có thể làm giảm áp lực này, nhưng trong một số trường hợp, phẫu thuật là cần thiết.

Tụ máu nội sọ

Tụ máu nội sọ có thể xảy ra bởi vì các chất dịch bao quanh não không có khả năng hấp thụ sức mạnh của một cú va đập đột ngột hoặc ngừng một cách nhanh chóng.

Hôn mê

Hôn mê là một cấp cứu y tế. Cần thiết hành động nhanh chóng để bảo vệ sự sống và chức năng não. Các bác sĩ thường tiến hành các xét nghiệm máu và chụp CT scan não để cố gắng xác định những gì gây hôn mê để có thể bắt đầu điều trị đúng.

Hội chứng Guillain Barre

Không có phương thức chữa trị đặc hiệu hội chứng Guillain - Barre, nhưng một số phương pháp có thể điều trị triệu chứng dễ dàng và giảm thời gian của bệnh. Và hầu hết mọi người hồi phục hoàn toàn.

Thông động tĩnh mạch (AVM)

Có thể không biết có thông động tĩnh mạch não cho đến khi có triệu chứng, như đau đầu hoặc khiếm khuyết vận động. Trong trường hợp nghiêm trọng, vỡ mạch máu gây ra chảy máu trong não.

Tai biến mạch máu não (đột quỵ)

Đột quỵ là một cấp cứu y tế. Điều trị sớm là rất quan trọng. Hành động sớm có thể giảm thiểu tổn thương não và các biến chứng tiềm năng. Đột quỵ có thể được xử lý và ngăn chặn. Kiểm soát tốt hơn các yếu tố nguy cơ đột quỵ - cao huyết áp, hút thuốc và cholesterol cao.

Đau nhức đầu mãn tính

Đau nhức đầu mãn tính hàng ngày làm cho họ đau nhức đầu không ngừng nếu không điều trị. Tích cực điều trị ban đầu và ổn định, quản lý lâu dài có thể làm giảm đau đớn và làm cho đau nhức đầu mãn tính hàng ngày ít hơn.

Bệnh động kinh

Bệnh động kinh là một rối loạn từ các tín hiệu điện trong não, gây co giật tái diễn. Các triệu chứng khác nhau. Một số người bị động kinh chỉ đơn giản là nhìn ngây người trong vài giây trong quá trình lên cơn, trong khi những người khác đã chính thức co giật.

Động kinh thùy trán

Động kinh thùy trán là những cơn co giật có nguồn gốc ở phía trước của não. Triệu chứng động kinh có thể khác nhau tùy thuộc vào phần của não có liên quan.

Đau nhức đầu cơn chu kỳ (cluster)

Các cơn đau thường xuyên được gọi là thời kỳ đau, có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, thường là theo sau thời kỳ thuyên giảm khi các cơn đau đầu ngưng hoàn toàn.

Đau nửa đầu

Một số chứng đau nửa đầu trước hoặc kèm theo các triệu chứng giác quan cảnh báo hoặc có dấu hiệu, như là nhấp nháy ánh sáng, điểm mù hoặc ngứa ran ở cánh tay hoặc chân