Nấm mối
Nhưng ngon nhất là những chiếc bánh vừa mới tráng, xông hơi nóng vào mặt, vừa giòn vừa béo vừa ngọt hòa trong vị đắng, chát, chua của các loại rau quả.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Theo một số cư dân miệt Mái Dầm (Phú Hữu, Châu Thành, Hậu Giang), nấm mối chỉ xuất hiện ở đây đúng vào sáng sớm mồng năm tháng năm âm lịch, rồi tàn ngay khi mặt trời vừa rạng . Vì là của hiếm nên mọi nhà phải thức thật sớm để tranh thủ hái những tai nấm mọc đầy các gốc tre còn man mát sương đêm.
Tuy nhiên, nấm mối không phải chỉ xuất hiện vào ngày Tết nửa năm tại Phú Hữu, mà có mặt ở nhiều địa phương khác, sau nhiều ngày “nực giông nực mưa”, trời ầm ào đổ mấy cơn mưa đầu mùa. Tiết trời mát dịu, nước mưa thấm vào đất, tạo nóng ẩm khiến từ các bụi tre, các ổ mối, các vườn dừa, nơi có rễ cây mục nhú lên những tai nấm có màu trắng hồng, bum búp, cao chừng 2cm. Nhỏ hơn nấm rơm một chút, nấm mối mọc từng giề, xinh xinh, “mát mắt”. Vậy là người ta mê mải hái trong niềm vui của một mùa nấm mới.
Nấm hái về được người Phú Hữu dùng làm nhưn thay cho đậu xanh, giá, thịt ba rọi, tôm, để làm một món duy nhất đón Tết Đoan ngọ là bánh xèo. Nấm hái xong, đem về nhà, một người nhẹ tay rửa sạch. Một vài người khác lặt rửa rau sống. “Chuyên gia” đổ bánh, không ngừng tay cho vá bột màu vàng nghệ chan đều lòng chảo, đã tráng sẵn mỡ nước hoặc dầu ăn, phát ra tiếng kêu “xèo xèo” thật vui tai. Bánh đổ xong đem cúng, dọn xuống, cả nhà cùng ngồi bên nhau xúm xít ăn. Nhưng ngon nhất là những chiếc bánh vừa mới tráng, xông hơi nóng vào mặt, vừa giòn vừa béo vừa ngọt hòa trong vị đắng, chát, chua của các loại rau quả: cát lồi, đọt chiết, đọt sộp, đọt xoài, lá lụa, dưa leo... tươi non nõn.
Ở nông thôn Đồng bằng sông Cửu Long, Tết Đoan ngọ là ngày vui lớn thứ nhì trong năm, sau Tết Nguyên đán. Thoát thai từ Trung Quốc, nhưng Đoan ngọ ở đây có ý nghĩa khác, đó là ngày tết giữa năm, hoàn toàn mang bản sắc văn hóa Việt: con cháu đi làm ăn xa đều tụ tập về nhà, cúng kiến tưởng nhớ ông bà cha mẹ. Trong niềm vui sum vầy ấy, người lớn vừa ăn uống vừa kể chuyện mình đã làm được một cách tốt đẹp trong thời gian qua, còn lứa trẻ thầm thì với nhau những buồn vui của tuổi mới lớn. Không khí ngày tết đầm ấm và... ngon ấy cứ diễn ra khi “đáo lệ”.
Ở những nơi khác, nấm mối được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Ăn bắt ngây là nấm mối hầm đuôi heo. Ăn quên thôi khi nấm mối được hầm nước cốt dừa, lá cách. Dù món nào, các thức ăn này cũng tạo cho người thưởng thức cảm giác ngon miệng, khó quên. Múc một ít nước hầm đuôi heo cho vô chén, húp một miếng, “vị ngọt của đất” chan hòa khắp mặt lưỡi, mùi thơm của thịt xông lên mũi. Riêng nước um nóng hổi, bốc hơi, cho mặt lưỡi tê tê vị ngọt bùi, béo đắng, không món nào sánh bằng. Cũng với vị đắng thơm thanh thoát của lá cách, khi xào với nấm sẽ là món ngon. Màu xanh đậm của lá cách lẫn màu ửng hồng của nấm thoảng thơm khiến bụng dạ cồn cào. Gắp nhai sẽ thấy cảm giác giòn, xốp, mịn của các tai nấm cùng vị ngọt hòa vị đắng thơm của lá cách như thấm tận niêm mạc dạ dày. Cắn miếng ớt hiểm xanh, vị cay của nó như nốt nhạc điểm xuyết một cách “điệu đàng”. Ăn như vậy đã ngon, nhưng nấm mối ngon nhất là những tai búp. Cho hột đậu phộng làm nhân rồi lăn nhẹ tai nấm trên dĩa muối ớt, sau đó dùng lá cách gói lại. Nướng vừa chín tới, đây sẽ là một món ngon bảo đảm không nhà hàng nào có được.
Có thưởng thức nấm mối rồi mới biết đây là loài nấm cho ta vị ngọt “ăn đứt” vị ngọt của nấm rơm, nấm mèo. Ngẫm kỹ mới biết nhờ sự “hoang dã” của nó, còn hai loại nấm kia là sản phẩm công nghiệp sản xuất đại trà! Ăn nấm mối (cũng như hơn 100 loài nấm ăn được khác), người ta còn được tăng cường sức đề kháng của cơ thể, chống sự lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, tim mạch... Quả là một thức ăn tuyệt vời vì vừa “sạch” vừa ngon vừa có dược tính.
Bài viết cùng chuyên mục
Thịt dê xào lăn
Không nhất thiết món xào lăn phải có thêm loại phụ gia này nhất là khi dùng để ăn cơm nhưng nếu để phục vụ quý ông khi uống bia thì các bà nội trợ VN thường cho thêm vào ít hột đậu phụng rang vàng, đải vỏ.
Lẩu hải sản
Lấy bông cải, mía lau, củ sắn rửa sạch nấu lấy 1 lít nước dùng cho thêm chanh, ớt sa tế, bột ngọt, đường muối.
Bánh gan
Để nguội bánh, úp ngược khuôn ra dĩa để bánh lóc ra. Ướp lạnh trước khi ăn. Nếu muốn bánh cho ra dĩa đẹp mắt hơn thì lật ngửa bánh lại để lớp mặt bánh có màu nâu sậm hướng lên trên.
Chanh muối
Dùng hũ có miệng rộng vừa đủ, trộn đều cam thảo với muối, sắp vào đáy lọ một lớp muối, trải lên một lớp chanh, phủ muối lên lớp chanh rồi làm tiếp một lớp chanh khác, đến một lớp muối.
Canh chua cá (Thái Lan)
Cho xã, riềng và lá chanh vào nước dùng gà nấu xôi lên, bớt lửa xuống, nấu cho ra gia vi khoảng 15 phút, Cho cá, đường, chili paste và nước mắm vào
Chuối xào gừng
Gừng xắt sợi. Bắc chảo lên bếp, cho chuối khô, chuối sứ tươi xắt lát mỏng và đường vào đảo đều trên lửa nhỏ.
Hướng dẫn cách làm bánh dừa nhân chuối
Trứng gà quấy với nước cốt dừa trên lửa nhỏ, tạo thành hỗn hợp sệt, mầu xanh lá. Chuối tây cắt lát mỏng. Hai miếng bánh mì sandwich xếp đôi, chan sốt trứng gà và nước cốt dừa lên mặt
Rau sốt cay
Giã tỏi, ớt trộn với mắm tôm. Giã nhỏ tôm khô, nêm nước mắm, đường, nước chanh rồi trộn nhuyễn. Trộn thêm thịt nạc, vẩy thêm vào một ít nước rồi cho vào chảo đun nhỏ lửa, khi chín bắc ra để nguội.
Cá nướng kiểu Ấn Độ
Lấy một phần gừng và tỏi giã trộn với nước, trộn số gừng, tỏi còn lại với bột ớt, rau mùi, nước chanh, dầu ăn và muối.
Bò kho
Tai vị nướng đen, đem cà thành bột. Phi thơm hành tỏi với mỡ rồi đổ dầu hột điều vào phi thơm sau đó cho tiếp bột tai vị cùng với ngũ vị hương vào đảo để có màu đẹp rồi nhắc xuống.
Havery Wallbangerr
Đổ đá bào vào nửa cốc thuỷ tinh cao, đổ tiếp vốt-ka và Galliano rồi đổ nước cam vắt lên trên cùng. Trang trí cốc với que cắm và vỏ cam cắt xoắn.
Bò lúc lắc các miền
Cho 1 TSP dầu vô chảo thật nóng (càng nóng càng tốt), cho tỏi, hành tây vô phi cho thơm rồi cho thịt bò vô xaò, hơi chín thì bắt xuống (đừng xào lâu quá thịt bò sẽ bị cứng).
Tôm bộc xôi chiên
Tôm bóc vỏ chừa đuôi chẻ lưng chà chút muối rửa sạch, để ráo ướp tôm: 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1/2 muỗng cà phê muối, 1/2 muỗng cà phê bột ngọt, 1 muỗng súp tỏi bằm, 1 muỗng gừng bằm. Để tôm thấm 15 phút.
Bánh kem chocolate
Ðun sôi kem rồi cho sô-cô-la đen đã được chặt thành khúc nhỏ, trộn đều rồi đổ ra bát để nguội. Ðặt bánh kem hình thân cây lên khay có lót vỉ, đổ hỗn hợp sô-cô-la nói trên lên khắp bề mặt bánh.
Khổ qua hầm cá thác lác
Khổ qua chọn trái nở gai, xẻ dọc lấy hết ruột, ngâm trong nước muối loãng khoảng 5 phút vớt ra rửa sạch, để ráo.
Tôm om sa tế và tỏi
Tôm bóc vỏ, bỏ đầu (chừa lại phần đuôi) lấy mũi dau nhọn tách bỏ phần chỉ đen trên lưng rồi ướp tôm vớt chút gia vị và gừng xắt chỉ khoảng 30 phút cho ngấm.
Chả giò uyên ương
Trộn đều tất cả phần nhân ngọt và dùng vỏ bánh hoành thánh cuốn chả giò có dạng hình vuông. Trộn đều phần nhân mặn và dùng vỏ hoành thánh để cuốn chả giò có hình tròn. Thả chả giò vào dầu chiên vàng.
Mắm ruốc chay
Đổ dầu vào nồi, đợi cho dầu nóng, bỏ boa rô vào, xào sơ xong để xã vào, cho đến khi xã bắt đầu có mùi thơm, bỏ chao đỏ vào, đường vào, chừng 3 đến 5 phút thì bắt nồi mắm xuống
Bánh thuẫn: hướng dẫn cách làm
Rây bột mì, bột sắn, bột nổi chung với nhau. Đánh trứng với đường đến lúc đặc. Thêm bột vani vào. Trộn 20g bột đã rây với 100ml bột nhồi trứng.
Bánh xếp nhân tôm thịt
Châm nước sôi từng ít một vào bột, dùng vá nhồi trộn kỹ, trong khi nhồi trộn châm dầu ăn vào từ từ, bột nguội bớt, dùng tay nhồi cho bột thành khối dẻo mịn.
Cá đuối nấu cà ri
Nếu có được phần rìa cánh bơi, tùy thích lột bỏ da hay không, nếu lấy da phải dùng muối chà sát ngoài da cho thật sạch rồi xả rửa lại nước lạnh.
Chà rinh xào lồng mứt
Mùa chà rinh kéo dài 3 tháng, trước và sau Tết. Cũng có thể xào với măng tươi, mực ống cắt khuyên, hay mực nang xắt lát. Rải lên trên ít trứng tráng thái sợi và vài lát ớt.
Cách làm phở gà
Xương lợn rửa sạch, chặt nhỏ rồi cho vào nồi đổ ngập nước, đun thật sôi, lấy muôi vớt bỏ bọt, hạ lửa cho vừa để nồi nước chỉ sôi lăn tăn.
Cách làm ngô xào tôm
Dùng nóng. Nếu thích dùng cay, bạn có thể dọn ngô xào kèm với tương ớt, Ngoài ra, trong lúc chế biến bạn cũng có thể cho một ít ớt bột vào món ăn.
Cá sốt hấp trứng ba miền
Cá hường lóc lấy thịt cá chừa đuôi và đầu. Phần thịt cá cắt hạt lựu. Trộn hỗn hợp: thịt cá, cá hồi, thịt nguội. Nêm muối, tiêu, đường, rượu trắng, mùi. Trứng gà đánh tan, nêm muối, tiêu, đường.
