Nấm mối
Nhưng ngon nhất là những chiếc bánh vừa mới tráng, xông hơi nóng vào mặt, vừa giòn vừa béo vừa ngọt hòa trong vị đắng, chát, chua của các loại rau quả.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Theo một số cư dân miệt Mái Dầm (Phú Hữu, Châu Thành, Hậu Giang), nấm mối chỉ xuất hiện ở đây đúng vào sáng sớm mồng năm tháng năm âm lịch, rồi tàn ngay khi mặt trời vừa rạng . Vì là của hiếm nên mọi nhà phải thức thật sớm để tranh thủ hái những tai nấm mọc đầy các gốc tre còn man mát sương đêm.
Tuy nhiên, nấm mối không phải chỉ xuất hiện vào ngày Tết nửa năm tại Phú Hữu, mà có mặt ở nhiều địa phương khác, sau nhiều ngày “nực giông nực mưa”, trời ầm ào đổ mấy cơn mưa đầu mùa. Tiết trời mát dịu, nước mưa thấm vào đất, tạo nóng ẩm khiến từ các bụi tre, các ổ mối, các vườn dừa, nơi có rễ cây mục nhú lên những tai nấm có màu trắng hồng, bum búp, cao chừng 2cm. Nhỏ hơn nấm rơm một chút, nấm mối mọc từng giề, xinh xinh, “mát mắt”. Vậy là người ta mê mải hái trong niềm vui của một mùa nấm mới.
Nấm hái về được người Phú Hữu dùng làm nhưn thay cho đậu xanh, giá, thịt ba rọi, tôm, để làm một món duy nhất đón Tết Đoan ngọ là bánh xèo. Nấm hái xong, đem về nhà, một người nhẹ tay rửa sạch. Một vài người khác lặt rửa rau sống. “Chuyên gia” đổ bánh, không ngừng tay cho vá bột màu vàng nghệ chan đều lòng chảo, đã tráng sẵn mỡ nước hoặc dầu ăn, phát ra tiếng kêu “xèo xèo” thật vui tai. Bánh đổ xong đem cúng, dọn xuống, cả nhà cùng ngồi bên nhau xúm xít ăn. Nhưng ngon nhất là những chiếc bánh vừa mới tráng, xông hơi nóng vào mặt, vừa giòn vừa béo vừa ngọt hòa trong vị đắng, chát, chua của các loại rau quả: cát lồi, đọt chiết, đọt sộp, đọt xoài, lá lụa, dưa leo... tươi non nõn.
Ở nông thôn Đồng bằng sông Cửu Long, Tết Đoan ngọ là ngày vui lớn thứ nhì trong năm, sau Tết Nguyên đán. Thoát thai từ Trung Quốc, nhưng Đoan ngọ ở đây có ý nghĩa khác, đó là ngày tết giữa năm, hoàn toàn mang bản sắc văn hóa Việt: con cháu đi làm ăn xa đều tụ tập về nhà, cúng kiến tưởng nhớ ông bà cha mẹ. Trong niềm vui sum vầy ấy, người lớn vừa ăn uống vừa kể chuyện mình đã làm được một cách tốt đẹp trong thời gian qua, còn lứa trẻ thầm thì với nhau những buồn vui của tuổi mới lớn. Không khí ngày tết đầm ấm và... ngon ấy cứ diễn ra khi “đáo lệ”.
Ở những nơi khác, nấm mối được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Ăn bắt ngây là nấm mối hầm đuôi heo. Ăn quên thôi khi nấm mối được hầm nước cốt dừa, lá cách. Dù món nào, các thức ăn này cũng tạo cho người thưởng thức cảm giác ngon miệng, khó quên. Múc một ít nước hầm đuôi heo cho vô chén, húp một miếng, “vị ngọt của đất” chan hòa khắp mặt lưỡi, mùi thơm của thịt xông lên mũi. Riêng nước um nóng hổi, bốc hơi, cho mặt lưỡi tê tê vị ngọt bùi, béo đắng, không món nào sánh bằng. Cũng với vị đắng thơm thanh thoát của lá cách, khi xào với nấm sẽ là món ngon. Màu xanh đậm của lá cách lẫn màu ửng hồng của nấm thoảng thơm khiến bụng dạ cồn cào. Gắp nhai sẽ thấy cảm giác giòn, xốp, mịn của các tai nấm cùng vị ngọt hòa vị đắng thơm của lá cách như thấm tận niêm mạc dạ dày. Cắn miếng ớt hiểm xanh, vị cay của nó như nốt nhạc điểm xuyết một cách “điệu đàng”. Ăn như vậy đã ngon, nhưng nấm mối ngon nhất là những tai búp. Cho hột đậu phộng làm nhân rồi lăn nhẹ tai nấm trên dĩa muối ớt, sau đó dùng lá cách gói lại. Nướng vừa chín tới, đây sẽ là một món ngon bảo đảm không nhà hàng nào có được.
Có thưởng thức nấm mối rồi mới biết đây là loài nấm cho ta vị ngọt “ăn đứt” vị ngọt của nấm rơm, nấm mèo. Ngẫm kỹ mới biết nhờ sự “hoang dã” của nó, còn hai loại nấm kia là sản phẩm công nghiệp sản xuất đại trà! Ăn nấm mối (cũng như hơn 100 loài nấm ăn được khác), người ta còn được tăng cường sức đề kháng của cơ thể, chống sự lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, tim mạch... Quả là một thức ăn tuyệt vời vì vừa “sạch” vừa ngon vừa có dược tính.
Bài viết cùng chuyên mục
Cá tai tượng chiên xù
Cá tai tượng sống làm sạch, bỏ mang ruột, ngâm trong nước muối khoảng 15 phút cho cá bớt nhớt, để ráo nước và chiên vàng đều (chảo nhiều dầu để cá mau chín) và xù đẹp.
Gà chiên tiêu
Giã nhỏ hành khô, tỏi trộn lẫn vào cánh gà, để tiếp một giờ đồng hồ cho ngấm, lấy cánh gà ra, loại bỏ mảnh vụn hành, tỏi bám trên mặt, dùng giấy thấm khô cánh gà.
Nem nướng miền nam
Thịt nạc lựa miếng thịt đỏ hồng, lấy ngón tay ấn vào miếng thịt thấy có sức đàn hồi là miếng thịt ngon, khi làm nem sẽ được dai và dòn, Nhờ người bán xay dùm.
Canh măng nấu giò heo
Đổ thêm nước vào nồi ngập giò heo, hầm lửa nhỏ. Khi giò heo và măng mềm, nêm thêm bột nêm, (hay bột ngọt) đường cho vừa ăn.
Tôm chua Huế
Loại tôm nào cũng đều làm được, tôm càng tươi càng ngon. Đặc biệt là tôm rằn, lúc chín, có màu đỏ tự nhiên rất hấp dẫn. Chọn tôm tươi sống, đều con, cắt râu, rửa sạch để ráo, ngâm với rượu cho đến khi hết mùi rượu, vớt ra để ráo.
Cocktail Hurricane
Lắc đều các thứ lại với nhau với nước đá bằng một cocktail shaker. Rồi bỏ vào ly nào tùy thao bạn thích.
Cá ục ệch kho ngót
Sau khi đánh bắt về, cá ục ệch được tuột sạch nhớt bằng tro hoặc cám. Sau đó, người ta lột da, mổ bỏ ruột, gan, cắt bỏ mõm và vây đuôi rồi đem rửa sạch lại bằng nước muối.
Chả chưng chay
Ngâm bún tàu, nấm mèo, tàu hũ ky và kim châm trong nước ấm. Nếu dùng tàu hũ ky khô thì nên ngâm trong nước sôi. Tàu hũ miếng để ra rổ cho ráo nước. Thái nấm mèo và tàu hũ ky thành sợi nhỏ.
Cách làm dưa chuối chát
Nấu tan hỗn hợp 50 g muối, 150 g đường, 100 ml giấm, 350ml nước để nguội, Tiếp tục vớt chuối, ép ráo nước, thái lát, xếp vào lọ.
Chả nướng chay
Ướp chả với hỗn hợp trên, để khoảng 3 giờ cho ngấm gia vị. Thỉnh thoảng, dùng tay trộn đều. Khi trộn nhó bóp nhẹ cho miếng chả ngấm gia vị.
Chè đậu xanh
Đậu xanh ngâm vào nưước ấm đến khi ngấm thì đãi cho sạch vỏ, cho đỗ vào nồi ninh đến khi đỗ thật chín, cho đưường vào tiếp tục ninh đến khi đậu sánh.
Cách làm cánh gà chiên bơ
Phi tỏi với bơ, sau đó cho cánh gà đã được chiên vàng đều vào, trở cánh gà đều tay cho đến khi thấm hết bơ là được Trang trí cánh gà chiên bơ bằng củ hành.
Bánh hạnh nhân
Nướng từ 8 - 10 phút hoặc cho đến khi các mép bánh vàng. Lấy ra khỏi giấy nướng ngay (bánh hạnh nhân sẽ dính nếu để nguội). Lấy ra và đậy lại.
Gà nướng lò than
Gà thái miếng to (1 miếng gà cắt làm 3). Ướp gà vơi nước sốt trên, cho bao nhiêu nước sốt cũng không sợ mặn. Để thấm 2 giờ.
Cách làm tôm chiên khoai
Hấp khoai lang chín quết cho dẻo Trộn đều sắn bào, khoai lang, trứng gà, gia vị, chia thành từng viên nhỏ, bọc tôm vào giữa, nắn đều, chừa đuôi tôm ra ngoài
Bò nướng lá lốt
Ít lá lốt thật tươi, to bản, không rách lá. Rửa sạch, để ráo, trải ra rổ, phơi nắng cho vừa ỉu lá, nếu ngày không nắng, phải chuẩn bị lá trước nửa ngày cho lá mềm.
Cá kho tộ
Xếp cá vào nồi, cho phần nước ướp cá vàọ, để lửa lớn, cá sôi, trở đều 2 mặt. Sau đó rút nhỏ lửa, kho cho đến khi cá cạn nước.
Sà lách cá hồi hun khói
Cá Hồi xắt lát ra hơi to bảng, dưa leo, khoai tây, trộn chung vào, trộn 1 muỗng cafe hột Câpes bạch hoa Thái.
Tré Bình Định
Thịt đầu heo, thịt đùi heo luộc lên, xắt miếng vừa ăn. Củ riềng thái sợi. Trộn hỗn hợp củ riềng, thịt heo, tỏi và nêm gia vị vừa ăn.
Bò cuốn lá cải
Thịt bò thái con chỉ rộng 2 cm, dài 1,5 cm, sau đó cho vào bát ướp 1 thìa cà phê nước mắm ngon và một thìa cà phê mì chính để ngấm trong 10 phút. Trần qua nước sôi trước khi ăn 5 phút.
Mực ngũ vị
Cho nước mắm, xì dầu, hắc xì dầu, đường và nước vào nồi đun sôi. Cho gói ngũ vị vào đun 5 phút, đến khi ngũ vị ra mùi thơm.
Lẩu dê bát bửu
Thịt dê nướng vàng da và thịt (thui) chặt miêng vừa ăn, cho 1/2 cup rượu trộn đều, ngâm khoảng 20 phút. Rồi trụng nước sôi cho sạch chất dơ.
Cá rô kho tộ
Nồi đất để nóng cho 2 thìa súp dầu, 2 thìa súp đường quậy tan, để lửa trung bình. Đường ngả màu vàng cho cá vào đảo nhanh tay, trở đều.
Cá đút lò
Sửa soạn đầy đủ các thức, cá cắt miếng lớn, tôm chỉ dùng kéo xẻ dọc lưng lấy chỉ đen ra. Crabbstick cắt làm 2.
Bún gỏi dà
Xương heo hầm với 3,5 lít nước + hành tím + muối. Hầm nhỏ lửa, vớt bọt liên tục trong khoảng 2 giờ, lấy khoảng 3 lít nước dùng, vớt bỏ xác xương, hành... Giữ nóng nồi nước dùng trên bếp.
