Mục đích nghiên cứu thực nghiệm trong y học

2022-03-24 11:46 AM

Thử nghiệm là quan trọng trong việc thiết lập mối quan hệ nhân quả, nhưng nó thường không khả thi cũng như không có đạo đức khi đưa con người vào các yếu tố nguy cơ trong các nghiên cứu căn nguyên.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Việc thiết kế nghiên cứu thực nghiệm nhằm mục đích đảm bảo dữ liệu hợp lệ liên quan đến giả thuyết được kiểm tra một cách kinh tế (công suất thống kê tối đa với chi phí và sự bất tiện tối thiểu) nhất có thể.

Điều tra dân số cho chúng ta biết về các đặc điểm quan sát được và mối liên hệ giữa các đặc điểm này trong quần thể. Nhưng giá trị của sự liên kết này vẫn là mô tả mà không có ý nghĩa nhân quả, ví dụ: biến Y có thể được tạo ra để có một giá trị cụ thể bằng cách thay đổi biến X. Một thử nghiệm có thể cho chúng ta biết liệu chúng ta có thể tạo ra các liên kết nhân quả như vậy hay không.

Bản chất của thử nghiệm so sánh nằm ở chỗ đảm bảo rằng:

Sự khác biệt duy nhất giữa hai nhóm là can thiệp;

Có đủ số lượng đơn vị từ các nhóm so sánh;

Các phương pháp xác suất thích hợp được sử dụng để xác định mối quan hệ của can thiệp với kết quả.

Việc lựa chọn cẩn thận biến kết quả, chọn mẫu, quy trình phân bổ và các quy trình phân tích thống kê là điều cần thiết cho sự thành công của thử nghiệm. Thường cần phải đi chệch khỏi điều kiện thử nghiệm lý tưởng này, nhưng bằng cách lựa chọn cẩn thận thiết kế, thường có thể điều chỉnh, thống kê, bất kỳ sự khác biệt cơ bản hoặc bất thường khác trong quá trình chọn mẫu khi kiểm tra các giả thuyết.

Mặc dù thử nghiệm là một bước quan trọng trong việc thiết lập mối quan hệ nhân quả, nhưng cần phải nhớ rằng nó thường không khả thi cũng như không có đạo đức khi đưa con người vào các yếu tố nguy cơ trong các nghiên cứu căn nguyên.

Do đó, nghiên cứu thực nghiệm thường chỉ giới hạn trong việc thử nghiệm lâm sàng các loại thuốc mới hoặc liệu pháp điều trị có thể có lợi hơn và do đó có thể biện minh về mặt đạo đức. Tương tự như vậy, các can thiệp cộng đồng, chẳng hạn như fluor hóa nguồn cấp nước, giới thiệu các chương trình giáo dục hướng dẫn các bà mẹ về vấn đề dinh dưỡng, v.v. là những thử nghiệm khả thi.

Ví dụ cụ thể:

Dân số tham chiếu (còn được gọi là dân số mục tiêu) là dân số áp dụng các khái quát hóa kết quả của thử nghiệm. Trong thử nghiệm lâm sàng của AZT cho bệnh nhân AIDS, tất cả những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh AIDS sẽ được đưa vào nhóm này.

Trong một thử nghiệm cộng đồng về tác dụng của giáo dục dinh dưỡng ở bà mẹ đối với việc cải thiện sức khỏe của trẻ em, tất cả các gia đình có trẻ em sẽ tạo thành dân số tham chiếu. Bước đầu tiên trong bất kỳ thiết kế thử nghiệm nào sẽ là xác định dân số tham chiếu thích hợp.

Khi đã xác định được tham chiếu tổng thể, phải xác định xem toàn bộ quần thể này có sẵn để nghiên cứu hay không, hay chỉ có một mẫu. Nếu là một mẫu, lựa chọn tốt nhất cho quần thể nghiên cứu này là lấy một mẫu ngẫu nhiên đơn giản (đặc biệt nếu nghiên cứu có quy mô hợp lý), để không có sự sai lệch trong việc lựa chọn đối tượng nghiên cứu. Tuy nhiên, trên thực tế, nhóm nghiên cứu được chọn thuận tiện. Ví dụ, trong trường hợp thử nghiệm lâm sàng, nghiên cứu thường bị giới hạn ở một số địa điểm và bệnh nhân đến các địa điểm này, tự nguyện hoặc thông qua một số hệ thống giới thiệu. Rõ ràng, sự thành công của thử nghiệm và liệu kết quả của thử nghiệm có thể được tổng quát hóa cho dân số mục tiêu hay không, sẽ phụ thuộc vào mức độ đại diện của mẫu này. Ví dụ, nếu một thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân tim được giới hạn trong một khoa, một bệnh viện, thì kết quả sẽ không thể tổng quát được cho tất cả bệnh nhân. Sự sai lệch trong lựa chọn thường là một vấn đề rất nghiêm trọng khi lựa chọn một quần thể nghiên cứu.

Trong hầu hết các thử nghiệm, nghiên cứu có thể được giới hạn trong một nhóm nhỏ của quần thể nghiên cứu vì nhiều lý do khác nhau. Đây là (và phải được) liệt kê trước khi bắt đầu thử nghiệm như là tiêu chí bao gồm / loại trừ. Các tiêu chí bao gồm xác định nhóm mục tiêu một cách nhất quán và đáng tin cậy. Ví dụ, nếu các thử nghiệm được thực hiện trên bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim, người ta phải xác định nhồi máu cơ tim theo cách có thể chấp nhận được đối với người nhận thông tin từ nghiên cứu (thường là các bác sĩ khác hoặc điều dưỡng, nhà quản lý, v.v.) và nó phải được xác định như vậy trong các thiết lập khác nhau.

Các định nghĩa phải chính xác và có thể lặp lại. Mặt khác, tiêu chí loại trừ liệt kê các đặc điểm của đối tượng nghiên cứu có thể khiến họ không đủ điều kiện tham gia nghiên cứu. Chúng được chọn để giảm thiểu các nguy cơ tiềm ẩn (bệnh nhân cao tuổi và phụ nữ có thai thường bị loại khỏi các thử nghiệm lâm sàng), và chọn các bệnh nhân nghiên cứu tương đối đồng nhất để giảm cỡ mẫu cần thiết. Rõ ràng, điều này sẽ ‘thiên vị’ nhóm bệnh nhân nghiên cứu được thử nghiệm từ nhóm mục tiêu hoặc nhóm nghiên cứu. Phạm vi loại trừ do các tiêu chí này có thể làm cho nghiên cứu không hợp lệ.

Sau khi xác định được nhóm bệnh nhân nghiên cứu tiềm năng, điều cần thiết là phải nhận được ‘sự đồng ý có hiểu biết’ từ những bệnh nhân tham gia trước khi họ bị thử nghiệm. Việc tiến hành thử nghiệm trên người mà không có sự đồng ý của bệnh nhân là trái đạo đức (hoặc sự đồng ý của cá nhân hoặc, nếu không đủ năng lực hoặc không thể đưa ra sự đồng ý hợp pháp, hãy cần đồng ý bởi người thay thế được ủy quyền). Có một số công ước quốc tế (ví dụ: tuyên bố Helsinki) về thử nghiệm trên người và những công ước này cần được tham khảo. Trong một số trường hợp, thông tin theo quốc gia cụ thể và biểu mẫu đồng ý có thể được yêu cầu để có được sự đồng ý thích hợp. Đối tượng không muốn hoặc không thể đồng ý nên được loại bỏ khỏi danh sách những người tham gia.

Các đối tượng còn lại sau khi loại trừ trước đó tạo thành những bệnh nhân tham gia nghiên cứu. Đây là nhóm sẽ là đối tượng của thử nghiệm. Các đối tượng trong nhóm này sau đó sẽ được phân bổ ngẫu nhiên vào các yếu tố can thiệp khác nhau và nhóm đối chứng.

Việc phân bổ ngẫu nhiên có thể được thực hiện bằng cách sử dụng cách tiếp cận mẫu ngẫu nhiên đơn giản, hoặc có thể được phân tầng theo các yếu tố gây nhiễu khác nhau.

Sau khi các đối tượng được phân bổ cho các nhóm thử nghiệm và đối chứng, chúng sẽ được theo dõi trong một khoảng thời gian xác định trong các điều kiện nghiêm ngặt và kết quả của thử nghiệm được ghi chép cẩn thận.

Kết quả có thể là một sự kiện phân đôi chẳng hạn như chữa khỏi bệnh, giảm đau, v.v., hoặc nó có thể được đo lường như một biến số liên tục, chẳng hạn như giảm huyết áp hoặc các khoảng thời gian tái phát. Sau đó, các phép đo kết quả được so sánh giữa các nhóm bằng cách sử dụng các phương pháp thống kê thích hợp.

Cần lưu ý rằng, mặc dù các đối tượng đã được phân bổ ngẫu nhiên cho các nhóm thực nghiệm và đối chứng, không có gì đảm bảo rằng việc phân bổ sẽ không có sai lệch. Vẫn có thể có sự khác biệt đáng chú ý giữa hai nhóm đối với một hoặc nhiều biến gây nhiễu tiềm ẩn. Do đó, sự thành công của phân bổ ngẫu nhiên phải được xác minh bằng cách so sánh phân phối của tất cả các biến gây nhiễu khi bắt đầu thử nghiệm (trước khi phân bổ điều trị). Nếu có bất kỳ sự khác biệt đáng kể nào, cần thực hiện các điều chỉnh thích hợp khi hoàn thành việc so sánh thống kê các thước đo kết quả.

Bài viết cùng chuyên mục

Phương pháp chọn mẫu trong nghiên cứu y học lâm sàng

Có hai loại phương pháp lấy mẫu chính, phương pháp chọn mẫu xác suất trong đó các đối tượng trong quần thể mục tiêu đều có cơ hội được chọn trong mẫu như nhau, và phương pháp chọn mẫu phi xác suất trong đó tập hợp mẫu được chọn trong một quy trình phi hệ thống.

Phương pháp lấy mẫu trong nghiên cứu y học

Khi quần thể đã được xác định và kích thước của mẫu được xác định, chúng ta cần quyết định cách chúng ta sẽ chọn mẫu từ tổng thể. Kích thước của mẫu cũng sẽ phụ thuộc vào sự lựa chọn này.

Phương pháp lấy mẫu nghiên cứu trong y học

Kích thước của mẫu cũng sẽ phụ thuộc vào sự lựa chọn và do đó, vấn đề về kích thước mẫu có thể phải được xem xét lại sau khi lựa chọn phương pháp lấy mẫu.

Cỡ mẫu cho các nghiên cứu mô tả trong y học

Trong trường hợp nghiên cứu mô tả, thường mục tiêu là thu được ước tính của một tham số quần thể, quyết định chính của cỡ mẫu là kết quả cần phải chính xác đến mức nào, điều này phụ thuộc vào mục đích của nghiên cứu.

Quy trình lấy mẫu trong nghiên cứu y học

Trước khi lấy mẫu, quần thể phải được xác định rõ ràng. Trong một cuộc điều tra quần thể, điều này đòi hỏi phải có một danh sách của tất cả các cá thể trong quần thể.

Chọn mẫu trong nghiên cứu y học

Chọn mẫu là một quá trình lựa chọn một bộ phận của dân số để quan sát và nghiên cứu. Có một số lý do tại sao các mẫu được chọn để nghiên cứu, thay vì toàn bộ dân số.

Thử nghiệm can thiệp cộng đồng trong y học

Trong thử nghiệm can thiệp cộng đồng, điểm khác biệt chính so với thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên là sự ngẫu nhiên được thực hiện trên các cộng đồng chứ không phải cá nhân.

Yếu tố ảnh hưởng đến thử nghiệm lâm sàng trong y học (giai đoạn III)

Các tiêu chí chấm dứt thử nghiệm cần được quy định rõ ràng. Trong hầu hết các trường hợp, phải đạt được cỡ mẫu cố định trước khi ngừng thử nghiệm.

Các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng trị liệu trong y học

Thông lệ phê duyệt các loại thuốc hoặc thiết bị để sử dụng chung sau khi thử nghiệm thành công ở giai đoạn ba, nhưng sự quan tâm ngày càng tăng trong việc đưa thuốc và thiết bị sang giai đoạn khác.

Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên trong y học

Các thử nghiệm trị liệu có thể được tiến hành để kiểm tra tính hiệu quả, ví dụ tác nhân điều trị có hoạt động trong một tình huống lý tưởng, được kiểm soát không? hoặc để kiểm tra tính hiệu quả.

Nghiên cứu thực nghiệm và bán thực nghiệm

Trong nghiên cứu sức khỏe, thường quan tâm đến thử nghiệm so sánh, trong đó một hoặc nhiều nhóm có các biện pháp can thiệp cụ thể được so sánh với một nhóm không tiếp xúc với các biện pháp can thiệp.

So sánh tỷ lệ của nghiên cứu mô tả trong y học

Khi so sánh tỷ lệ giữa các nơi hoặc giữa các thời điểm, điều quan trọng là phải tính đến bất kỳ thay đổi đồng thời nào trong các biến số liên quan khác, chủ yếu là tuổi, giới tính và chủng tộc.

Mức độ phổ biến của nghiên cứu mô tả trong y học

Tỷ lệ hiện mắc là thước đo hiện trạng của một căn bệnh trong một quần thể tại một thời điểm cố định hoặc trong một khoảng thời gian xác định. Đó là tỷ lệ những người mắc bệnh tại một điểm hoặc thời kỳ xác định.

Đo tỷ lệ mắc và tỷ lệ hiện mắc của nghiên cứu mô tả trong y học

Những thước đo về sự phân bố của sự xuất hiện của bệnh có lẽ là chỉ số phổ biến nhất được sử dụng để đánh giá tỷ lệ mắc bệnh trong dân số. Tỷ lệ mắc bệnh đo lường sự xuất hiện của các trường hợp bệnh mới.

Các loại nghiên cứu mô tả trong y học

Có một số loại nghiên cứu mô tả như nghiên cứu chuỗi trường hợp, chẩn đoán cộng đồng hoặc đánh giá nhu cầu, mô tả dịch tễ học về sự xuất hiện của bệnh và nghiên cứu mô tả cắt ngang.

Nghiên cứu sinh thái học trong y học

Trong nghiên cứu sinh thái, đơn vị quan sát là một tổng thể, một địa phương hành chính địa lý, một cụm nhà, một thị trấn, một quốc gia, có thể có bất kỳ dạng nào.

Nghiên cứu cắt ngang trong y học

Trong nghiên cứu cắt ngang, nhà nghiên cứu đo mức độ phơi nhiễm và bệnh tật đồng thời trong một mẫu đại diện của dân số. Bằng cách lấy một mẫu đại diện, có thể tổng quát hóa các kết quả thu được trong mẫu cho tổng thể.

Nghiên cứu thuần tập tiên lượng trong y học

Nghiên cứu thuần tập tiên lượng là một loại nghiên cứu thuần tập đặc biệt được sử dụng để xác định các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tiên lượng sau khi chẩn đoán hoặc điều trị.

Nghiên cứu thuần tập hồi cứu trong y học

Nghiên cứu thuần tập hồi cứu phụ thuộc vào sự sẵn có của dữ liệu hoặc hồ sơ cho phép xây dựng lại sự phơi nhiễm với một yếu tố nguy cơ nghi ngờ và theo dõi tỷ lệ tử vong hoặc bệnh tật của họ theo thời gian.

Nghiên cứu thuần tập tương lai trong y học

Chiến lược chung của các nghiên cứu thuần tập là bắt đầu với một quần thể tham chiếu, một số người trong số họ có các đặc điểm hoặc thuộc tính nhất định liên quan đến nghiên cứu.

Nghiên cứu y học bệnh chứng

Chiến lược phân tích đơn giản nhất và được sử dụng phổ biến nhất trong dịch tễ học liên quan đến nghiên cứu bệnh chứng. Nó được thiết kế chủ yếu để xác định nguyên nhân của các bệnh.

Nghiên cứu mô tả trong y học

Sự phong phú của tài liệu thu được trong hầu hết các nghiên cứu mô tả cho phép tạo ra các giả thuyết, sau đó có thể được kiểm tra bằng các thiết kế phân tích hoặc thí nghiệm.

So sánh nghiên cứu thực nghiệm và quan sát trong y học

Có một lĩnh vực dịch tễ học mà các chiến lược thử nghiệm được sử dụng rộng rãi: đây là lĩnh vực thử nghiệm lâm sàng và thực địa để thử nghiệm các loại thuốc mới hoặc các chương trình can thiệp.

Độ tin cậy và tính hợp lệ trong nghiên cứu y học

Độ tin cậy và tính hợp lệ của các suy luận phụ thuộc vào độ tin cậy và tính hợp lệ của các phép đo. Cũng như độ tin cậy và tính hợp lệ của các mẫu được chọn.

Chiến lược và thiết kế nghiên cứu y học

Để phát triển một chiến lược nghiên cứu tốt, chúng ta cần hiểu bản chất của những lỗi hoặc biến thể và các phương pháp có sẵn để đo lường các sai sót.

Lập kế hoạch và quản lý nghiên cứu trong y học

Trong điều kiện hạn chế về ngân sách nghiên cứu, ngày càng trở nên cần thiết rằng nghiên cứu sức khỏe phải là nghiên cứu được lập trình với các mục tiêu được xác định rõ ràng và có thể đạt được trên thực tế.

Tiếp cận nguyên tắc thống kê trong thiết kế nghiên cứu y học

Trong cả hai cách tiếp cận, lý luận thống kê sử dụng các định luật xác suất hướng dẫn quá trình suy diễn. Một số giả định về dân số, các đặc điểm và phân bố xác suất, và ủng hộ hoặc mâu thuẫn được đánh giá.

Hướng dẫn về trích dẫn tham khảo phong cách Vancouver

Trích dẫn tham khảo phong cách Vancouver là một hệ thống tham chiếu thường được sử dụng trong y học, trong số các ngành khoa học khác.

Hướng dẫn về trích dẫn tham khảo phong cách Harvard

Phong cách tham khảo Harvard phổ biến nhất được sử dụng trong các trường đại học. Tác giả và năm được trích dẫn trong văn bản và đầy đủ chi tiết nguồn được đưa ra trong danh sách tham khảo.

Hướng dẫn trình bày bảng trong nghiên cứu y học

Các bảng phải được thiết kế tránh lặp lại và đơn giản, rõ ràng, không gây nhầm lẫn. Các bảng phải cô đọng, tránh tách rời các dữ liệu tương tự, để tất cả các thông tin liên quan có thể được trình bày cùng nhau.

Cách viết tài liệu tham khảo trong nghiên cứu y học

Tất cả các tài liệu tham khảo nên được viết theo cùng một phong cách với cùng một cách sắp xếp. Các tài liệu tham khảo gần đây tốt hơn những tài liệu tham khảo cũ hơn, và tài liệu tham khảo sách ít có ý nghĩa nhất.

Cách viết bàn luận trong nghiên cứu y học

Phần bàn luận và kết quả bắt đầu bằng mỗi kết quả thu được phải được bàn luận đầy đủ và so sánh với các nghiên cứu tương tự trước đó theo cách tương ứng, logic và rõ ràng.

Cách viết phần kết quả trong nghiên cứu y học

Kết quả của tất cả các phương pháp được sử dụng phải được cung cấp một cách tương ứng và có hệ thống. Trình bày kết quả dưới dạng văn bản, bảng hoặc biểu đồ, nhưng không lặp lại cùng một dữ liệu.

Cách viết phần phương pháp nghiên cứu y học

Phần phương pháp có thể được đặt tên là đối tượng và phương pháp, phần thực nghiệm hoặc bệnh nhân (vật liệu) và phương pháp tùy thuộc vào loại nghiên cứu.

Cách viết phần giới thiệu của nghiên cứu y học

Phần giới thiệu phải bắt đầu bằng một bài đánh giá ngắn nêu ra cốt lõi của chủ đề. Bài đánh giá phải ngắn gọn, thú vị và nhiều thông tin. Đánh giá lịch sử dài là buồn tẻ.

Lĩnh vực nghiên cứu dịch tễ học

Điểm quan tâm chính trong các nghiên cứu dịch tễ học là điều tra sự phân bố và những thay đổi lịch sử về tần suất mắc bệnh và nguyên nhân gây ra những bệnh này.

Lĩnh vực nghiên cứu y học lâm sàng

Mục đích của một nghiên cứu lâm sàng can thiệp là so sánh các quy trình điều trị trong một quần thể bệnh nhân, những quy trình này phải thể hiện càng ít sự khác biệt bên trong càng tốt, ngoại trừ phương pháp điều trị.

Lĩnh vực nghiên cứu y học cơ bản

Nghiên cứu y học cơ bản bao gồm các thực nghiệm trên động vật, nghiên cứu tế bào, xét nghiệm sinh hóa, di truyền và sinh lý học cũng như các nghiên cứu về đặc tính của thuốc và vật liệu.

Cách viết tóm tắt và giới thiệu một công trình nghiên cứu y học

Phần tóm tắt mô tả đặc biệt được sử dụng cho các bài lý thuyết, phương pháp luận hoặc tổng quan. Nó thường bao gồm một đoạn văn 150 từ hoặc ít hơn.

Cách viết tổng quan nghiên cứu y học: bước ban đầu trong quy trình

Tổng quan là phần tóm tắt và phân tích các kết quả đã được công bố của một lĩnh vực nghiên cứu cụ thể hoặc một chủ đề nào đó, tổng quan vượt xa khuôn khổ của một bản liệt kê mô tả các sách và bài báo đã xuất bản.

Các loại hình trong nghiên cứu y học

Việc lựa chọn loại hình nghiên cứu là một khía cạnh quan trọng của việc thiết kế các nghiên cứu y học. Thiết kế nghiên cứu và loại nghiên cứu là những yếu tố quyết định chính đến chất lượng khoa học và giá trị.