Bệnh học suy thận cấp

2011-04-25 01:18 PM

Suy thận cấp tính có thể gây tử vong và đòi hỏi phải điều trị chuyên sâu. Tuy nhiên, suy thận cấp tính có thể được đảo ngược và có thể khôi phục lại chức năng thận bình thường.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Định nghĩa

Suy thận cấp tính là sự mất đột ngột khả năng thực hiện các chức năng chính của thận, nhằm loại bỏ nước và các muối - điện giải thừa cũng như chất thải từ máu. Khi thận bị mất khả năng lọc, sẽ gây các mức độ nguy hiểm do chất lỏng, chất điện giải và chất thải tích tụ trong cơ thể.

Suy thận cấp tính, còn gọi là tổn thương thận cấp tính, phát triển nhanh chóng trong một vài giờ hoặc vài ngày. suy thận cấp tính thường gặp nhất ở những người đã nhập viện, những người cần chăm sóc đặc biệt.

Suy thận cấp tính có thể gây tử vong và đòi hỏi phải điều trị chuyên sâu. Tuy nhiên, suy thận cấp tính có thể được đảo ngược và có thể khôi phục lại chức năng thận bình thường.

Các triệu chứng

Các dấu hiệu và triệu chứng của suy thận cấp có thể bao gồm:

Giảm lượng nước tiểu, mặc dù đôi khi lượng nước tiểu vẫn bình thường.

Giữ nước, gây phù ở chân, mắt cá chân hoặc bàn chân.

Buồn ngủ.

Khó thở.

Mệt mỏi.

Lẫn lộn.

Buồn nôn.

Co giật hoặc hôn mê trong trường hợp nghiêm trọng.

Đau ngực.

Đôi khi suy thận cấp không có dấu hiệu hoặc triệu chứng và được phát hiện thông qua thực hiện các bài kiểm tra trong phòng thí nghiệm vì lý do khác.

Nguyên nhân

Suy thận cấp tính xảy ra khi thận đột nhiên trở nên không thể lọc các chất thải từ máu. Suy thận cấp tính có thể xảy ra khi một cái gì đó gây tổn thương thận, hoặc nó có thể xảy ra khi vấn đề khác làm chậm lưu lượng máu đến thận. Suy thận cấp tính cũng có thể xảy ra khi chất thải được lọc bởi thận không thể rời khỏi cơ thể qua nước tiểu.

Nguyên nhân có thể làm chậm lưu lượng máu đến thận và có thể dẫn đến suy thận bao gồm

Mất máu.

Huyết áp tụt.

Đau tim.

Bệnh tim.

Nhiễm khuẩn.

Gan xơ.

Thuốc kháng viêm không steroid, chẳng hạn như aspirin, ibuprofen và naproxen.

Phản ứng dị ứng trầm trọng (sốc phản vệ).

Bỏng nặng.

Mất nước nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây hại cho thận và có thể dẫn đến suy thận cấp bao gồm

Cục máu đông trong các tĩnh mạch và động mạch trong và xung quanh thận.

Cholesterol với khối lượng lớn trong máu của thận.

Viêm cầu thận.

Hội chứng tán huyết.

Nhiễm khuẩn.

Bệnh lở ngoài da.

Thuốc: Chẳng hạn như một số loại thuốc hóa trị, thuốc kháng sinh và thuốc nhuộm được sử dụng trong kiểm tra hình ảnh.

Nhiều myeloma.

Xơ cứng bì.

Giảm tiểu cầu huyết khối purpura.

Chất độc như rượu, kim loại nặng và cocaine.

Viêm mạch.

Nguyên nhân chặn nước tiểu ra khỏi cơ thể (vật cản) và có thể dẫn đến suy thận cấp bao gồm

Ung thư bàng quang.

Cục máu đông trong đường tiết niệu

Ung thư cổ tử cung.

Ung thư đại tràng.

Phì đại tuyến tiền liệt.

Sỏi thận.

Tổn thương các dây thần kinh liên quan, các dây thần kinh kiểm soát bàng quang.

Ung thư tuyến tiền liệt.

Yếu tố nguy cơ

Suy thận cấp tính hầu như luôn luôn xảy ra trong trường hợp kết hợp với một tình trạng hoặc sự kiện y khoa. Vấn đề làm tăng nguy cơ suy thận cấp bao gồm:

Đang điều trị tại bệnh viện, đặc biệt là một tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi phải chăm sóc đặc biệt

Tuổi cao.

Tắc nghẽn mạch máu ở cánh tay hay chân (bệnh động mạch ngoại vi).

Tiểu đường.

Tăng huyết áp.

Ngất.

Bệnh thận.

Bệnh gan.

Các biến chứng

Khả năng có các biến chứng của suy thận cấp bao gồm:

Thỉnh thoảng, suy thận cấp tính gây ra thiệt hại lâu dài chức năng thận, hoặc giai đoạn cuối bệnh thận. Những người có bệnh thận giai đoạn cuối đòi hỏi phải chạy thận thường xuyên hoặc quá trình lọc cơ học được sử dụng để loại bỏ độc tố và chất thải từ cơ thể hoặc ghép thận để tồn tại.

Tử vong. Suy thận cấp tính có thể dẫn đến mất chức năng thận và cuối cùng là chết. Nguy cơ tử vong cao nhất ở những người có vấn đề về thận trước khi trải qua suy thận cấp.

Kiểm tra và chẩn đoán

Nếu các dấu hiệu và triệu chứng chỉ ra có thể đã suy thận cấp, bác sĩ có thể khuyên nên thử nghiệm và làm các thủ tục để xác nhận chẩn đoán.

Các xét nghiệm và thủ tục có thể bao gồm:

Đo lượng nước tiểu. Số lượng bài tiết nước tiểu trong một ngày có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân của suy thận.

Xét nghiệm nước tiểu. Phân tích một mẫu nước tiểu có thể cho thấy những bất thường trong suy thận.

Xét nghiệm máu. Một mẫu máu có thể tiết lộ mức tăng nhanh chóng của urê và creatinine - hai chất được sử dụng để đánh giá chức năng thận.

Hình ảnh. Kiểm tra hình ảnh như siêu âm và chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể được sử dụng để giúp bác sĩ thấy thận.

Lấy một mẫu mô thận để thử nghiệm. Trong những tình huống nhất định, bác sĩ có thể khuyên nên sinh thiết thận. Bác sĩ có thể dùng một kim mỏng qua da và vào thận.

Phương pháp điều trị và thuốc

Điều trị suy thận cấp thường yêu cầu phải ở lại bệnh viện. Hầu hết những người suy thận cấp đã được nhập viện. Ở lại bệnh viện bao lâu phụ thuộc vào lý do suy thận cấp tính và tốc độ phục hồi nhanh chóng chức năng thận.

Điều trị nguyên nhân cơ bản của suy thận

Điều trị suy thận cấp liên quan đến việc xác định các bệnh tật hoặc thương tích ban đầu làm hư hại thận. điều trị được lựa chọn sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây suy thận.

Điều trị các biến chứng cho đến khi phục hồi

Bác sĩ cũng sẽ làm việc để ngăn ngừa biến chứng thận và dự kiến thời gian để chữa lành. Phương pháp điều trị giúp ngăn ngừa các biến chứng bao gồm:

Phương pháp trị liệu để cân bằng lượng dịch trong máu. Suy thận cấp tính đôi khi gây ra bởi thiếu dịch trong máu. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể khuyên nên truyền dịch. Trong trường hợp khác, suy thận cấp tính có thể dẫn đến sưng phù ở tay và chân do chất dịch cơ thể quá nhiều. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể khuyên nên dùng thuốc (thuốc lợi tiểu) để trục xuất dịch ra ngoài.

Thuốc để kiểm soát kali máu. Nếu thận không lọc đúng mức kali máu, bác sĩ có thể kê toa calcium, glucose hoặc sodium polystyrene sulfonate để ngăn chặn sự tích tụ kali trong máu. Quá nhiều kali trong máu có thể gây ra loạn nhịp tim nguy hiểm.

Thuốc để khôi phục lại mức canxi máu. Nếu mức canxi trong máu giảm quá thấp, bác sĩ có thể khuyên nên truyền calcium.

Chạy thận để loại bỏ chất độc ra khỏi máu. Nếu chất độc tích tụ trong máu, có thể cần phải trải qua thẩm tách máu tạm thời - thường được gọi đơn giản là chạy thận để giúp loại bỏ chất độc và dịch cơ thể dư thừa. Chạy thận cũng có thể giúp loại bỏ kali dư thừa ra khỏi cơ thể.

Phong cách sống và biện pháp khắc phục

Trong thời gian phục hồi do suy thận cấp, bác sĩ có thể đề nghị chế độ ăn uống đặc biệt để giúp hỗ trợ thận và giới hạn công việc phải làm. Bác sĩ có thể giới thiệu đến chuyên gia dinh dưỡng, người có thể phân tích chế độ ăn uống hiện tại và đề nghị các cách để làm cho chế độ ăn uống dễ dàng hơn.

Tùy thuộc vào tình hình, chuyên viên dinh dưỡng có thể khuyên nên:

Chọn thực phẩm kali thấp. Chuyên gia dinh dưỡng có thể khuyên nên chọn các loại thực phẩm kali thấp ở mỗi bữa ăn. Kali cao có trong các loại thực phẩm bao gồm chuối, cam, khoai tây, rau bina và cà chua. Kali thấp có trong thực phẩm bao gồm táo, bắp cải, cà rốt, đậu xanh, nho và dâu tây.

Tránh các sản phẩm muối. Lượng natri thấp ăn mỗi ngày bằng cách tránh các sản phẩm muối được thêm vào, bao gồm nhiều loại thực phẩm tiện lợi, chẳng hạn như bữa ăn tối đông lạnh, súp đóng hộp và thức ăn nhanh. Các loại thực phẩm khác với muối tăng bao gồm thực phẩm snack mặn, rau quả đóng hộp, các loại thịt chế biến và pho mát .

Khi thận khôi phục lại, không cần ăn chế độ ăn uống đặc biệt.

Phòng chống

Suy thận cấp tính thường không thể dự đoán hoặc ngăn chặn. Nhưng có thể giảm nguy cơ. Hãy cố gắng:

Thực hiện theo hướng dẫn trên thuốc mua không cần toa . Theo hướng dẫn trên các thuốc giảm đau OTC như aspirin, acetaminophen và ibuprofen. Dùng liều quá cao có thể làm tăng nguy cơ suy thận cấp.

Làm việc với bác sĩ để quản lý các vấn đề về thận. Nếu có bệnh thận hoặc các bệnh khác hay tình trạng làm tăng nguy cơ suy thận cấp, thực hiện theo khuyến nghị của bác sĩ để quản lý các bệnh mãn tính.

Bài viết cùng chuyên mục

Suy thận mãn tính

Suy thận mãn tính mô tả sự mất dần chức năng thận. Thận lọc các chất thải và dịch dư thừa từ máu và sau đó được bài tiết trong nước tiểu. Suy thận mãn tính thường thiệt hại thận.

Bệnh học ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại phổ biến nhất của bệnh ung thư ở nam giới. Ung thư tiền liệt tuyến thường phát triển chậm và ban đầu vẫn còn giới hạn trong tuyến tiền liệt, nơi nó có thể không gây ra thiệt hại nghiêm trọng.

Sỏi thận

Sỏi thận thường không gây tổn thương vĩnh viễn. Ngoài các thuốc giảm đau và uống nhiều nước, điều trị thường không cần thiết. Tuy nhiên, điều trị có thể giúp ngăn ngừa sỏi thận tái phát ở những người có nguy cơ cao.

Bệnh học hội chứng thận hư

Hội chứng thận hư thường do thiệt hại các cụm các mạch máu nhỏ trong thận – tiểu cầu thận - có bộ lọc chất thải và dịch dư thừa từ máu. Khi khỏe mạnh, protein máu được giữ không thấm vào nước tiểu và ra khỏi cơ thể.

Ung thư bàng quang

Phần lớn bệnh ung thư bàng quang được chẩn đoán ở giai đoạn đầu, khả năng điều trị bệnh ung thư bàng quang được là rất cao. Tuy nhiên, ngay cả giai đoạn đầu bệnh ung thư bàng quang có khả năng tái diễn.

Tiểu không tự chủ (kiểm soát)

Tiểu không tự chủ ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày, hãy không ngần ngại đi khám bác sĩ. Trong hầu hết trường hợp, thay đổi lối sống đơn giản hoặc điều trị y tế có thể giảm bớt sự khó chịu hoặc ngừng tiểu không tự chủ.

Viêm cầu thận

Viêm cầu thận là một loại bệnh thận gây thiệt hại khả năng loại bỏ chất thải và dịch dư thừa của thận. Còn được gọi là bệnh cầu thận, viêm cầu thận có thể là cấp tính.

U xơ phì đại tiền liệt tuyến

U xơ phì đại tiền liệt tuyến có thể gây ra các triệu chứng tiết niệu khó chịu. Nếu không điều trị, u xơ phì đại tiền liệt tuyến có thể chặn dòng chảy nước tiểu trong bàng quang và có thể gây vấn đề cho bàng quang, đường tiết niệu hay thận.

Tiểu không kiềm chế do Stress

Tiểu không kìm chế được đẩy bởi chuyển động vật lý hoặc hoạt động - chẳng hạn như ho, hắt hơi hoặc nâng vật nặng - đặt áp lực về bàng quang. Phụ nữ Tiểu không kìm chế phổ biến hơn.

Viêm bàng quang

Viêm bàng quang là một thuật ngữ y tế. Hầu hết trường hợp viêm là do vi khuẩn, nó có thể được gọi là nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI). Nhiễm trùng bàng quang có thể đau và khó chịu.

U nang thận

U nang thận thường được phát hiện trong một cuộc khám nghiệm hình ảnh thực hiện cho vấn đề khác. U nang thận không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng và thường không cần điều trị.

Bàng quang hoạt động quá mức

Bàng quang hoạt động quá mức là một vấn đề với chức năng bàng quang lưu trữ gây ra thôi thúc đột ngột để đi tiểu. Yêu cầu đi tiểu có thể khó khăn để kìm hãm, và bàng quang hoạt động quá mức có thể dẫn tới đi tiểu không tự nguyện.

Viêm đài bể thận

Bệnh thận đòi hỏi phải được chăm sóc y tế. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh nhiễm trùng thận vĩnh viễn có thể làm hỏng thận, lây lan đến máu và gây ra nhiễm trùng đe dọa tính mạng.

Viêm tuyến tiền liệt

Viêm tuyến tiền liệt không phải là vấn đề duy nhất mà một nhóm các rối loạn với các triệu chứng liên quan. Một số hình thức của viêm tuyến tiền liệt thường được hiểu rõ - liên quan đến nhiễm khuẩn và thường có thể điều trị hiệu quả.

Viêm bàng quang kẽ

Viêm bàng quang kẽ là một bệnh mãn tính ảnh hưởng đến 1 triệu người dân nước Mỹ. Trong khi nó có thể ảnh hưởng đến trẻ em và nam giới, hầu hết những người bị ảnh hưởng là phụ nữ.

Tiểu máu

Có hai loại tiểu máu. Tiểu máu mà có thể nhìn thấy được gọi là tiểu máu đại thể. Tiểu máu chỉ có thể nhìn thấy dưới kính hiển vi được gọi là tiểu máu vi thể và được tìm thấy khi bác sĩ xét nghiệm nước tiểu.

Sỏi bàng quang

Sỏi bàng quang không luôn luôn gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng và đôi khi được phát hiện trong các kiểm tra cho các vấn đề khác. Khi triệu chứng xảy ra, có thể từ đau bụng đến máu trong nước tiểu.

Ung thư thận

Ung thư thận là bệnh ung thư bắt nguồn từ thận. Thận là hai cơ quan hình hạt đậu, mỗi thận có kích thước của nắm tay. Nằm phía sau cơ bụng, một quả thận ở mỗi bên của cột sống .

Bệnh lý thận IgA (bệnh Berger's)

Bệnh lí thận IgA thường tiến triển từ từ qua nhiều năm, và mặc dù một số người cuối cùng đạt được thuyên giảm hoàn toàn, những người khác bị suy thận giai đoạn cuối.

Bệnh thận đa nang (PKD)

Bệnh thận đa nang không giới hạn chỉ có thận, mặc dù thận thường là cơ quan bị ảnh hưởng nặng nhất. Bệnh có thể gây ra u nang phát triển ở nơi khác trong cơ thể.