Nguyên tắc sử dụng thuốc tim mạch trong cấp cứu hồi sức

Thuốc

β1

Tần số

Dẫn truyền

Co bóp

Β2

Co bóp

Giãn mạch PQ

Glucose/lactate

α1

Co bóp

Co mạch

Α2

Co bóp

Co mạch

Adrenaline

Noradrenaline

Dopamine

 Liều thấp

 Liều cao

Dobutamine

+

+

(+)

-

Isoprenaline

+

(+)

-

-

+ Mạnh

(+) Nhẹ

- không

Thuốc

Liều chuẩn

Chỉ định

Adrenaline

6 mg/100 ml G 5%

ml/giờ = mcg/phút

Thuốc dùng hàng đầu

1.Hồi sinh tim phổi

2.Sốc nhiễm khuẩn

3.Số tim

4.Hen PQ nặng

5.Sốc phản vệ

6.Duy trì áp lực tưới máu não.

7.Tạo nhịp tim.

Noradrenaline

6 mg/100 ml G 5%

ml/giờ = mcg/phút

1.Sốc giãn mạch hoặc sốc nhiễm khuẩn.

Dopamine

400 mg/100 ml G 5%

ml/giờ = mcg/kg/phút

1.Không ưu việt hơn adrenaline/noradrenaline

2.Gây mạch nhanh hơn adrenaline

3.Không dùng liều thận.

Dobutamine

500 mg/100 ml G 5%

ml/giờ = mcg/kg/phút

1.Chủ yếu gây giãn mạch, trợ tim yếu.

2.Thường dùng trong sốc tim hoặc sốc có cung lượng tim thấp, tăng hậu gánh.

Isoprenaline

6 mg/100 ml G 5%

ml/giờ = mcg/phút

1.Giãn mạch, tăng nhịp tim

2.Tạo nhịp (sau adrenaline).

Milrinone*

10 mg/ 100 ml G 5%

50 mcg/kg liều tấn công trong 20 phút

Duy trì 0,5 mcg/kg/phút.

1.Sốc tim do suy chức năng tâm trương.

2.Tăng áp lực động mạch phổi sau thay van.

3.Trơ thụ thể giao cảm.

*Cho bệnh nhân 70 kg bolus 35 ml/20 phút duy trì 20 ml/giờ

Liều

Chỉ định

Metaraminol

10 mg/10 ml G 5%

1.Co mạch mạnh và ngắn.

Ephedrine

30 mg/10 ml G 5%

1.Thuốc giống giao cảm tổng hợp.

2.Hay dùng trong gây mê

Vasopressin

 20 UI/20 ml G 5%

2,4 ml/giờ (0,04 ui/phút).

1.Tụt huyết áp trơ với catecholamine.

2.Cần có chỉ định của bác sỹ chính.

Thuốc

Cách pha liều

Chỉ định

Glyceryl

trinitrate

(GNT)

30 mg/100 ml G 5%

(Không dùng chai nhựa, dây truyền riêng)

2-25 ml/giờ

1.Giãn tĩnh mạch: thiếu máu cơ tim

2.Hạ huyết áp nhẹ

3.Quen thuốc xảy ra sau 24-48 giờ, khi đó cần dùng thêm thuốc giảm huyết áp khác.

Natri nitroprusside

(SNP)

50 mg/250 ml G 5%

3-40 ml/giờ

1.Cần hạ huyết áp nhanh trong cơn tăng huyết áp.

2.Quen thuốc và toan chuyển hoá do nhiễm độc cyanua

Phentolamine

10 mg/10 ml G 5%

1.Chẹn anpha đơn thuần, tác dụng ngắn.

Hydralazine

Tấn công 10-20 mg

Duy trì 20-40 mg/8 giờ

1.Hạ huyết áp ngắn và trung bình

2.Thường kết hợp với chẹn bêta để tránh phản ứng mạch nhanh.

3.Tốt trong điều trị tăng huyết áp do mạch thận.

Amlodipine

5-10 mg uống

2 lần/ngày

1.Chẹn kênh can xi tác dụng dài.

2.Thận trọng trong suy thận

Captopril

Liều ban đầu 6,25-50 mg/8 giờ uống

Tăng huyết áp cấp 6,25-25 mg dưới lưỡi

1.Thuốc uống gối dần sau thuốc truyền tĩnh mạch, hạ huyết áp nhẹ, suy tim sau nhồi máu.

2.Tác dụng hạn chế hơn nifedipine trong khống chế cơn tăng huyết áp cấp.

3.Thận trọng trong tăng huyết áp do mạch thận và suy thận.

Enalapril

liêù ban đầu 5 mg/ngày

Tăng đến 20 mg/8giờ.

Phenoxybenzamine

Uống: 10 mg/ngày đến khi tụt huyết áp tư thế.

Tĩnh mạch: 1mg/kg/ngày (trong 200-500 G5%): 1/3 trong 1/24, 2/3 trong 1/24.

1.Chẹn anpha tác dụng kéo dài.

2.Tiền phẫu u tuỷ thượng thận.

3.Có thể gây tụt huyết áp nhiều.

Atenolol

1-2 mg tĩnh mạch (đến 10 mg)

25-100 mg uống 2 lần/ngày

1.Tình trạng cường hoạt tính giao cảm.

2.cơn cường giáp.

3.Mạch nhanh phản xạ khi dùng thuốc giãn mạch.

4.Thận trọng khi có giảm chức năng thất trái, hen phế quản.

5.Tăng tác dụng trong suy thận.

Metoprolol

1.Như atenolol, an toàn trong suy thận

Thuốc

Cách pha liều

Chỉ định

Esmolol

Tấn công 0,5 mg/kg

Pha truyền 100 mg/10 ml

1.Chẹn beta tác dụng cực ngắn

2.Tác dụng tốt trong những trường hợp cần thử tác dụng khi có giảm chức năng thất trái.

3.Phối hợp với thuốc giãn mạch sau phẫu thuật tim mạch.

Clonidine

 Bắt đầu 25 cmg đến 150 cmg

1.Tăng huyết áp cấp, cơ chế trung ương.

2.Sau phẫu thuật tim.

3.Có thể gây tăng huyết áp khi dừng thuốc ở người dùng kéo dài.

Methyldopa

250 mg-2g/ngày, uống chia 2 lần

125-250 mg tiêm tĩnh mạch

1.Thuócc lựa chon thứ ba trong tăng huyết áp mạn tính, sau khi ức chế men chuyển thất bại.

2.Tăng huyết áp trên phụ nữ có thai.

3.Có thể phối hợp với lợi tiểu, ức chế men chuyển.

4.Dạng truyền tĩnh mạch rất có tác dụng trong tăng huyết áp do cơ chế trung tâm.

MgSO4

Tấn công 40-60 mg/kg (4 g), duy trì 2-4 g/giờ, giữ nồng độ Mg >1,5-2 mmol/l

1.Sản giật, tiền sản giật.

2.U tuỷ thượng thận.

3.Tăng hoạt tính giao cảm trong uốn ván.

Cách pha

Chỉ định

Amiodarone

Cấp: 900 mg/250 ml G5%

Tấn công 100 ml/giờ (5 mg/kg)

Duy trì 10 ml/giờ trong 24 giờ (15 mg/kg/ngày).

Mạn: 200-400 mg/ngày, uống

1.Hiệu quả trong xoá và dự phòng: rung, cuồng nhĩ nhanh, cơn nhịp nhanh nhĩ thu, nhịp nhanh thất đơn dạng.

2.Nói chung ít ức chế co bóp cơ tim.

3.ít gây loạn nhịp nhất trong các thuốc chống loạn nhịp tim.

4.Gây QT dài, tuy nhiên hiếm khi gây xoắn đỉnh.

5.Tác dụng phụ hiếm xảy ra khi dùng trong thời gian ngắn.

6.ảnh hưởng đến kết quả định lượng digoxin

7.ảnh hưởng đến xét nghiệm đánh giá chức năng tuyến giáp.

MgSO4

Tấn công:5-10 mmol tiêm tĩnh mạch chậm

Duy trì: 2-5 mmol/giờ

Verapamil

5-10 mg tiêm tĩnh mạch chậm

1.Tác dụng như thuốc chẹn can xi

Digoxin

Tấn công 1 mg

Duy trì 1/4 mg tĩnh mạch hay uống/ngày.

(nồng độ huyết tương 0,6-2,3 nmol/l)

1.Rung nhĩ nhanh trên bệnh nhân suy tim ổn định.

2.Nguy cơ ngộ độc cao.

3.Dễ gây loạn nhịp ở bệnh nhân hồi sức.

4.Tác dụng trợ tim trong hồi sức rất hạn chế.

Atenolol

1-2 mg tiêm tĩnh mạch

25-100 mg uống/2lần/ngày

1.Tăng hoạt tính giao cảm.

2.Mạch nhanh phản ứng khi dùng thuốc giãn mạch.

3.Thận trọng khi suy thất, hen phế quản.

4.Tăng tác dụng trong suy thận.

Sotalol

10-80 mg tĩnh mạch chậm trong 10-15 phút

1.Tác dụng nhóm III và II

2.ít gây loạn nhịp tim.

3.Xoá cơn nhịp nhanh trên thất, xoá rung, cuồng nhĩ. Phòng taí phát.

Adenosine

6-12 mg tiêm tĩnh mạch nhanh

1.Chẩn đoán và điều trị nhịp nhanh trên thất (làm chậm dẫn truyền nhĩ thất).

Lignocaine

Dung dịch 0,4% = 4 mg/ml

60 ml/giờ (4 mg/phút) trong 1-2 giờ

45 ml/giờ trong 2-4 giờ

30 ml/giờ trong 2-4 giờ

1.Nhịp nhanh thất kéo dài, tái phát (thuốc thứ hai sau amiodarone).

2.Không còn được dùng để phòng nhịp nhanh thất.

3.Rung thất không đáp ứng với sốc điện.

4.ức chế co bóp cơ tim, gây co giật.

Phenytoin

Tấn công 15 mg/kg trong 1 giờ.

300 mg/ngày

(Nồng độ huyết tương 40-80 mmol/l)

1.Ngộ độc digoxin

2.Loạn nhịp do ngộ độc thuốc chống trầm cảm loại ba vòng

Thuốc

Liều

Protocol

Streptokinase

1,5 triệu UI/50 ml dung dịch muối sinh lý truyền trong 45 phút bằng bơm tiêm điện.

1. 300 mg aspirin trước khi truyền, sau đó cho hàng ngày.

2. Không truyền heparin tĩnh mạch

3.Heparin tiêm dưới da 12.500 UI 2 lần/ngày trong 7 ngày.

t-PA trong nhồi máu cơ tim cấp

Tấn công 15 mg tiêm tĩnh mạch

Duy trì 0,75 mg/kg trong 30 phút ( < 50 mg).

Sau đó 0,5 mg trong 60 phút (< 35 mg).

Tổng liều không quá 100 mg.

1. 150 mg aspirin uống trước khi dùng tPA, sau đó dùng hàng ngày.

2.5000 UI heparin tiêm tĩnh mạch trước khi dùng tPA.

3.Truyền heparin 1000 UI/giờ trong 48 giờ, duy trì Howell  gấp 2,5 chứng.

tPA trong nhồi máu phổi

Như trên

1. 5000 UI heparin tiêm tĩnh mạch trước khi dùng tPA.

2. Truyền tĩnh mạch heparin tiếp tục duy trì APTT 40 -60 giây.

Repteplase

Tiêm tấn công 2 lần

10 mega U

Sau 30 phút tiêm nhắc lại lần 2

1. 300 mg aspirin trước khi dùng repteplase, sau đó dùng hàng ngày.

2. 5000 UI heparin tiêm tấn công trước khi dùng repteplase

3. Truyền heparin 1000 UI/giờ trong 48 giờ, duy trì Howell  gấp 2,5 chứng.

Điều trị biến chứng chảy máu

Kiểm tra

APTT

PT

Fibrinogen

Thời gian tiêu sợi huyết

1.Băng ép tại chỗ.

2.Dùng protamine để trung hoà heparin (kiểm tra APTT).

3.Truyền huyết tương tươi 2 đơn vị + 10 UI cryoprecipitate

4. Thuốc kháng plasmin:

EACA 5 g/ 1 giờ   Sau đó 1 g/giờ.