Nguyên lý tìm hiểu tiền sử của bệnh nhân cao tuổi

Người già khi được hỏi kỹ về tiền sử bệnh tật, sức khỏe của họ, có thể cung cấp cho thầy thuốc những thông tin cần thiết. Tuy nhiên việc khai thác tiền sử đòi hỏi nhiều thời gian hơn so với bệnh nhân trẻ. Họ cũng có thể kể lể than phiền miên man mà không đi vào những điều đáng quan tâm hơn. Trong buổi tiếp xúc đầu tiên thầy thuốc cần kiểm tra xem bệnh nhân có nghe rõ không, có khó khăn trong nói và diễn đạt không, tình trạng tâm thần ra sao, những yếu tố đó ít nhiều đều có ảnh hưởng đến việc hỏi tiền sử bệnh cũng như đánh giá các thông tin thu được. Nếu bệnh nhân có khó khăn trong tiếp xúc và đối thoại, có thể hỏi thêm người nhà hoặc người xung quanh quen biết bệnh nhân. Điều quan trọng là phải lưu ý đến sự khác nhau giữa lời bệnh nhân và nhận xét của người xung quanh.

Tiền sử về dùng thuốc

Phải cố gắng nắm được tất cả các thuốc mà bệnh nhân đã dùng vì 75% người già đã dùng nhiều thuốc quá mức, dẫn đến các biểu hiện bất thường. Nhiều thuốc dùng đồng thời cũng có thể có tác động qua lại bất lợi cho sức khỏe. Nhiều người già coi những thuốc đã dùng là bình thường không đáng báo cáo với thầy thuốc. Bệnh nhân hoặc gia đình có thể đưa ra những thuốc đã được kê theo đơn và cả những thuốc không có trong đơn.

Nhiều người chưa đánh giá đúng mức tình hình và hiệu quả của việc dùng quá nhiều thuốc cũng như vai trò của nghiện rượu đối vối bệnh tật của người già, đặc biệt với người trầm cảm. Cần thấy rõ sự chuyển hóa của các thuốc ở cơ thể già không hoàn toàn giống như ở người trẻ.

Tiền sử về ăn uống

Nhiều người già có một chế độ dinh dưỡng không đảm bảo về protein năng lượng, sắt, calci và vitamin D. Dinh dưỡng không đủ và không hợp lý, ngoài những nguyên nhân bệnh tật còn có vai trò của kinh tế, thu nhập thấp, khó khăn về mua bán, nấu ăn, tập quán, rối loạn vị giác và khứu giác, hàm răng hỏng, rối loạn trí thức, trầm cảm. Ngược lại, ở một số người già có sự lạm dụng vitamin (ví dụ vitamin A và D) dẫn đến tích lũy các chất đó trong có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, vì vậy, đặc biệt với người già gày, giảm cân, phải có nhiều chẩn đoán phân biệt, chú ý đến yếu tố dinh dưỡng bên cạnh các nguyên nhân do bệnh tật.

Tiền sứ bị ngã

Một phần ba người già sống ở các trại dưỡng lão bị ngã hàng năm. Bên cạnh những tổn thương nặng có thể xẩy ra, còn xuất hiện một trạng thái tâm lý rất có hại, đó là tâm lý ám ảnh "sợ ngã" làm cho nhiều người già giảm rất nhiều mọi hoạt động của họ và khước từ tham gia đời sống cộng đồng. Những nguyên nhân gây ngã có nhiều, thường là có thể khắc phục được nếu có sự quan tâm thích đáng. Hậu quả của ngã thường nghiêm trọng vì vậy trong hỏi bệnh cần tlm hiểu tiền sử ngã.

Tiền sứ đại tiếu tiện không tụ chủ

Mặc dầu một phần ba người già có đại tiểu tiện không tự chủ nhưng đa số trong họ không nêu hiện tượng này cho thầy thuốc. Rối loạn này ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và mọi quan hệ với xã hội. Nhưng phần lớn có thể chữa được, vì vậy trong hỏi bệnh phải tlm hiểu kỹ tiền sử này.

Tiền sử bệnh tâm thần

Trầm cảm và lo âu thường gặp ở tuổi già. Ở Mỹ, tỷ lệ tự tử tăng sau 75 tuổi đối với người da trắng. Nhiều rối loạn tâm thần ở người cao tuổi có thể chữa được. Khi đã loại trừ được nguyên nhân do thuốc hoặc do một bệnh thực thể, nếu trong tiền sử thấy có những trạng thái bất thường về cảm xúc, tâm lý, cần đưa đi khám chuyên khoa tâm thần để có chẩn đoán. Cũng cần hỏi bệnh nhân về cảm giác tình dục. Một số biểu hiện tâm thần có thể khắc phục được bằng thuốc hay không dùng thuốc, ví dụ tổ chức các cuộc trao đổi tâm tình, giúp tháo gỡ những vướng mắc trong cuộc sống.

Việc hỏi bệnh đối với một người già mới bị lú lẫn phải hết sức thận trọng. Để có thể kết luận, lú lẫn là một biểu hiện của sa sút trí tuệ, phải loại trừ các nguyên nhân bệnh lý thực tổn. Cũng như vậy, hoang tưởng, mê sảng có thể là do một bệnh tâm thần nhưng cũng có thể do dùng thuốc không đúng, dùng quá liều. Những thiếu sót trong hỏi bệnh đó có thể dẫn đến xử trí sai, đưa đến hậu quả nghiêm trọng, ví dụ như đưa vào trại giữ những người bị bệnh tâm thần trong lúc nhiều nguyên nhân có thể loại trừ được giúp bệnh nhân khỏi bệnh

Hỏi về nguyện vọng của người bệnh già

Dầu sao thì mắc bệnh ở tuổi già cũng là một điều hệ trọng, có thể có những hậu quả không lường trước được, vì vậy hỏi về nguyện vọng của họ trước cũng là một điều cần thiết. Có thể hỏi về những vấn đề sau đây.

Đối với những bệnh đòi hỏi phải sự chăm sóc lâu dài và tình trạng của bệnh nhân không cho phép họ tự lực được, thì họ có ủy nhiệm cho một người nào chịu trách nhiệm hoặc có thẩm quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến sức khỏe của họ.

Đề phòng trường hợp bệnh của họ có diễn biến xấu và có thể không còn tỉnh táo để quyết định mọi việc, họ cố nguyện vọng làm một chúc thư gì trong lúc họ còn tỉnh táo không.

Những nguyện vong đó có thể được điều chỉnh hoặc bổ sung và để có giá trị pháp lý, có thể viết ra với sự có mặt của người làm chứng, không cần có luật sư hay cố vấn pháp luật trong mỗi lần bổ sung, điều chỉnh.

Khuyến khích bệnh nhân trao đổi với thầy thuốc cũng như người được chỉ định chăm sóc họ khi ốm đau về mọi biện pháp pháp xử lý chuyên môn mà họ còn băn khoăn: hồi sức cấp cứu, đặt xông, đặt ống nuôi dưỡng, việc điều trị tại bệnh viện hay tại nhà, kể cả thắc mắc của họ về bệnh tật. Những cuộc trao đổi như vậy rất bổ ích cả cho thày thuốc lẫn người bệnh và có thể thực hiện bất cứ lúc nào.