Viêm thần kinh thị giác

2016-08-06 10:03 AM

Trong tất cả cảc hình thái của viêm thị thần kinh, teo gai thị sẽ xuất hiện sau đó, nếu có sự phá hủy của sợi thần kinh với số lượng đủ.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Viêm thị thần kinh thể hiện đặc trưng bằng giảm thị lực một bên phát triển đột ngột và có thể tăng lên những ngày sau. Xấu nhất thì thị lực thay đổi từ 20/30 đến mất nhận thức ánh sáng. Sau đó thị lực thường tăng lại trong 2 - 3 tuần và nhiều khi trở lại bình thiíờng. Phổ biến là có đau nhức ở vùng mắt, đặc biệt khi mắt vận động. Giảm thị trường, thể hiện bằng điểm mù trung tâm nhưng có thể có nhiều khuyết tật của thị trường một bên. Nhận thức màu sắc bị mất với tổn thương đồng tử. Do đĩa thị có thể bị phù nề kèm theo đôi khi có thoát huyết quanh gai thị hình ngọn nến ở ngoại vi. Trong viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu, đĩa thị bình thường.

Trong tất cả cảc hình thái của viêm thị thần kinh, teo gai thị sẽ xuất hiện sau đó, nếu có sự phá hủy của sợi thần kinh với số lượng đủ.

Viêm thị thần kinh thường đặc biệt phối hợp với bệnh mất myelin xuất hiện trên những bệnh nhân được biết như đã bị nhiều xơ cứng mạch máu và là biểu hiện đầu tiên của bệnh trên những bệnh nhân khác. Trên những bệnh nhân với dấu hiệu lâm sàng của viêm thị thần kinh đơn lẻ, khoảng 75% sẽ phát triển xơ hóa nhiều vị trí trong vòng 15 năm; MRI não, xét nghiệm nước não tủy, và rễ não, tìm cảm ứng toàn thân với những khả năng được nêu lên có thể cho thêm thông tin về khả năng có nhiều vị trí bị xơ hóa. Viêm thị thần kinh cũng có thể xuất hiện phối hợp với nhiễm virus (bao gồm virus quai bị, sởi, cúm và virus gây thủy đậu, zoster), với nhiều tổn thương miễn dịch tự miễn đặc biệt lupus ban đỏ toàn thân, và do sự lan tràn của viêm từ màng não tổ chức hốc mát hoặc xoang cạnh mũi.

Chỉ đơn độc prednisolon không có tác dụng tốt đạt tốc độ phục hồi thị lực trong viêm thị thần kinh cấp mất myelin và có thể tăng cường nguy cơ tái phát của bệnh. Tuy nhiên tiêm tĩnh mạch methylprednisolon (250 mg 6 giờ/lần trong 3 ngày) sau đó, uống prednisólon (1mg/kg trong 11 ngày rồi giảm dần sau 4 ngày) làm tăng nhanh sự phục hồi thị lực và giải quyết tốt một số thông số thị lực nhưng có nguy cơ nhỏ gây tác dụng phụ toàn thân. Vấn đề điều trị như vậy áp dụng cho một cá nhân bệnh nhân phải được xác định bởi mức độ giảm thị lực, tình trạng của mắt bên kia, yêu cầu của bệnh nhân cần thị lực có mức độ nào và tính chất của tác dụng phụ đối với điều trị bằng steroid. Viêm thị thần kinh do herpes zoster hoặc lupus ban đỏ toàn thân thường có tiên lượng xấu hơn những hình thái khác của viêm thị thần kinh và cũng đòi hỏi điều trị bằng liều lượng cao steroid tĩnh mạch. Tất cả các bệnh nhân bị viêm thị thần kinh cần được gửi cấp cứu đến thầy thuốc nhãn khoa. Bất cứ bệnh nhân nào được chẩn đoán lâm sàng bị viêm thị thần kinh cần được gửi cấp cứu đến thầy thuốc nhãn khoa. Bất cứ bệnh nhân nào được chẩn đoán lâm sàng bị viêm thị thần kinh đơn lẻ, trong đó sự phục hồi thị lực không đạt đòi hỏi quan sát thêm sau này, đặc biệt để loại trừ một tổn thương do chèn ép hoặc một khối u trong thị thần kinh.

Bài viết cùng chuyên mục

Tổn thương võng mạc phối hợp với bệnh toàn thân

Tổn thương không tăng sinh được đặc trưng bằng tân mạch hoặc xuất phát từ đĩa thị giác hoặc từ những vòng quai mạch máu lớn.

Bệnh mắt do bệnh tuyến giáp trạng

Biến chứng quan trọng nhất là giác mạc bị bộc lộ và thị thần kinh bị chèn ép, cả hai đều có thể dẫn đến giảm sút thị lực trầm trọng.

Bong võng mạc

Vùng thái dương trên là vị trí phổ biến nhất của bong, diện bong ngày càng phát triển nhanh chóng, làm cho thị lực cũng mất theo tương ứng.

Tắc động mạch và tắc nhánh trung tâm võng mạc

Viêm tĩnh mạch do tế bào khổng lồ cần được loại trừ đối với tất cả bệnh nhân cao tuổi, đặc biệt do nguy cơ rất cao trong những ngày đầu của tổn thương ở mắt bên kia.

Những điều cần chú ý khi xử trí tổn thương mắt

Cảm giác bỏng hoặc đau nhức được tạo nên do tra thuốc hoặc đặt kính tiếp xúc, đôi khi xơ hóa hoặc sẹo hóa kết giác mạc có thể xuất hiện.

Di vật kết giác mạc

Cần nhấn mạnh là biểu mô giác mạc nguyên vẹn là một hàng rào có ích để chống nhiễm khuẩn nhưng một khi biểu mô bị tổn thương nó sẽ rất dễ dàng bị nhiễm khuẩn.

Thoát huyết dịch kính

Mắt không bị viêm và dấu hiệu chính của chẩn đoán là không thể quan sát đáy mắt mặc dầu thể thủy tinh vẫn trong suốt.

Viêm kết mạc và giác mạc do hóa chất

Cần bắt đầu ngay tra kháng sinh tại chỗ. Trong bỏng vừa và nặng, cần tra nhiều corticoid và vitamin C tại chỗ và toàn thân.

Đục thể thủy tinh

Ngay ở các giai đoạn sớm nhất, đục thể thủy tinh có thể thấy được qua đồng tử tán rộng khi soi máy đáy mắt, đèn khe, hoặc bằng một ánh sáng cầm tay.

Dị vật nội nhãn

Những bệnh nhân này cần được điều trị như giác mạc bị xé rách và gửi ngay đến bác sĩ nhãn khoa.

Kính tiếp xúc: sử dụng và biến chứng

Loại kính sử dụng một lần không có nguy cơ gây loét giác mạc. Những hệ thống không dùng phương pháp rửa kính rất dễ gây viêm giác mạc do acanthamoeba.

Phù gai thị

Viêm thị thần kinh gây giảm thị lực, nhiều khi có điểm mù trung tâm, mất cảm nhận màu sắc và tổn thương đồng tử tương đối do thần kinh quy tâm.

Các kỹ thuật dùng trong điều trị tổn thương mắt

Khi bệnh nhân tự tra thuốc, kỹ thuật trên vẫn được áp dụng, trừ trường hợp thuốc cần tra với bệnh nhân ở tư thế nằm.

Những mối liên quan đến mắt

Bệnh nhân cận thị cần được báo động về nguy cơ bong võng mạc, và cần được thông báo về tầm quan trọng của việc mô tả những triệu chứng liên quan.

Glocom cấp: glocom góc đóng

Glocom góc đóng cấp cũng có thể xuất hiện trong viêm màng bồ đào trước kéo dài hoặc lệch thể thủy tinh.

Tật khúc xạ

Trong loạn thị những tật khúc xạ ở các kinh tuyến dọc và ngang khác nhau. Có nhiều kỹ thuật phẫu thuật có giá trị để điều chỉnh tật khúc xạ, đặc biệt là cận thị.

Hạt kết mạc góc mắt và mộng thịt

Hạt kết mạc góc mắt rất hiếm khi phát triển nhưng hiện tượng viêm có thể xuất hiện. Không cần thiết phải điều trị.

Đụng giập mắt

Một tổn thương đủ trầm trọng để gây chảy máu tiền phòng tạo nên nguy cơ thoát huyết tái phát, có thể gây glocom khó chữa và mất thị lực vĩnh viễn.

Thoái hóa hoàng điểm liên quan đến tuổi cao

Trong thoái hóa tiết dịch, giảm thị lực bắt đầu nhanh hơn, mức độ nặng hơn và cả hai mắt bị đau nối tiếp nhau trong khoảng vài ba năm.

Viêm tổ chức hốc mắt

Ngoài ra còn có tổn thương màng não và não. Sự đáp ứng đối với kháng sinh rất tốt những áp xe khi hình thành cần được tiến hành phẫu thuật dẫn lưu.

Nguyên tắc điều trị các nhiễm khuẩn mắt

Sulfomid còn có thuận lợi thêm là ít gây dị ứng và có tác dụng chống nhóm chlamydia. Thuốc có thể dùng dưới dạng mỡ hoặc nước.

Liệt vận nhãn

Chấn thương là nguyên nhân chính mắc phải của dây IV, đặc biệt khi ở hai mắt những khối u trong não và những nguyên nhân giống như trong liệt dây III cũng cần được chú ý.

Triệu chứng và dấu hiệu của bệnh mắt

Thông thường sợ ánh sáng là do tình trạng viêm của giác mạc, không có thể thủy tinh, viêm màng bồ đào hoặc bạch tạng.

Xước giác mạc

Nếu nghi ngờ có trầy xước giác mạc mà không phát hiện được cần tra thuốc nhuộm huỳnh quang vô trùng vào túi kết mạc.

Mù mắt thoáng qua

Trên các bệnh nhân không có bệnh ở động mạch cảnh, hoặc ở tim, đặc biệt trên người trẻ, mù mắt, thoảng qua được nghĩ đến là do co thắt mạch máu võng mạc.