- Trang chủ
- Chẩn đoán & điều trị
- Chẩn đoán và điều trị bệnh mắt
- Tắc tĩnh mạch và tắc nhánh trung tâm vong mạc
Tắc tĩnh mạch và tắc nhánh trung tâm vong mạc
Tất cả bệnh nhân bị tắc tĩnh mạch võng mạc cần được gửi ngay tới bác sỹ nhãn khoa để xác định chẩn đoán và xử trí.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Mức độ trầm trọng của giảm thị lực trong tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc khá thay đổi. Người trẻ có thể giữ thị lực gần bình thường. Người cao tuổi có thị lực thay đổi từ 20/40 đến còn thấy bóng bàn tay. Giảm sút thị lực thường được phát hiện buổi sáng khi bệnh nhân thức dậy. Tổn thương đáy mắt thường là phù đĩa thị, phình tĩnh mạch, tĩnh mạch ngoằn ngoèo, thoát huyết võng mạc và chấm hình sợi bông.
Tổn thương như vậy nhưng thị lực khởi đầu vẫn tốt 20/60 hoặc hơn. Tiên lượng thị giác tốt. Trong các trường hợp với thị lực khởi đầu kém (20/200 hoặc thấp hơn) thoát huyết lan rộng, và nhiều chấm hình sợi bông báo hiệu thiếu máu võng mạc lan rộng có thể xác minh qua sự hiện diện của vùng lan rộng mao mạch bị tắc qua chụp mạch huỳnh quang. Những mắt này có nguy cơ lớn phát triển glocom tân mạch (glocom đỏ), đặc biệt trong vòng 3 tháng sau tắc tĩnh mạch trung tâm và có thể tính đến quang X đông bằng lazer toàn bộ võng mạc để phòng ngừa. Tiên lượng thị lực trong những trường hợp này xấu.
Tắc nhánh tĩnh mạch trung tâm có thể xuất hiện với nhiều kiểu khác nhau. Giảm thị lực đột ngột có thể xuất hiện cùng lúc với tắc nếu hoàng điểm bị tổn thương hoặc một thời gian sau, do thoát huyết dịch kính do những tân mạch võng mạc. Giảm thị lực từng mức có thể xuất hiện với sự phát triển của phù hoặc tiết dịch hoàng điểm. Với một tỷ lệ có ý nghĩa tắc được nhận thấy trên bệnh nhân bị glocom, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc viêm màng bồ đào.
Trong tắc nhánh tĩnh mạch cấp có những dấu hiệu giống như trong tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc xong chỉ gây tổn thương cho khu vực võng mạc có tĩnh mạch bị tắc nuôi dưỡng. Không có điều trị đặc hiệu, nhưng nếu có tân mạch võng mạc phát triển, vùng võng mạc bị tổn thương bởi tắc khởi đầu cần được quang đông bằng lazer. Phù hoàng điểm cũng có kết qủa tốt với lazer quang đông.
Tất cả bệnh nhân bị tắc tĩnh mạch võng mạc cần được gửi ngay tới bác sỹ nhãn khoa để xác định chẩn đoán và xử trí. Cần chú ý phát hiện glocom, tăng huyết áp, đái tháo đường và có nhiều mỡ trong máu. Trên bệnh nhân trẻ hơn, sự thiếu hụt huyết thanh chống đông máu protein C, protein S và kháng thrombin III cần được loại trừ. Hội chứng độ nhờn qúa mức và các biến đổi khác của máu hiếm khi phối hợp với tắc tĩnh mạch xong có thể làm cho tiên lượng xấu hơn. Tắc nhanh tĩnh mạch võng mạc là một dấu hiệu quan trọng trong hội chứng Behget.
Bài viết cùng chuyên mục
Tắc động mạch và tắc nhánh trung tâm võng mạc
Viêm tĩnh mạch do tế bào khổng lồ cần được loại trừ đối với tất cả bệnh nhân cao tuổi, đặc biệt do nguy cơ rất cao trong những ngày đầu của tổn thương ở mắt bên kia.
Các kỹ thuật dùng trong điều trị tổn thương mắt
Khi bệnh nhân tự tra thuốc, kỹ thuật trên vẫn được áp dụng, trừ trường hợp thuốc cần tra với bệnh nhân ở tư thế nằm.
Tổn thương thần kinh thị giác phần trước do thiếu máu cục bộ
Trong hình thái không phổ biến, tiến triển của tổn thương thị thần kinh phần trước thiếu mảu không do viêm mạch máu đặc trưng bằng giảm thị lực tăng lên trong 6 tuần lễ từ khi bắt đầu đã áp dụng cách đục lỗ bao thị thần kinh.
Liệt vận nhãn
Chấn thương là nguyên nhân chính mắc phải của dây IV, đặc biệt khi ở hai mắt những khối u trong não và những nguyên nhân giống như trong liệt dây III cũng cần được chú ý.
Viêm giác mạc do tia cực tím
Khám bằng đèn khe sau khi tra thuốc nhuộm huỳnh quang vô trùng sẽ phát hiện chấm tỏa lan bắt mầu ở cả hai giác mạc.
Dị vật nội nhãn
Những bệnh nhân này cần được điều trị như giác mạc bị xé rách và gửi ngay đến bác sĩ nhãn khoa.
Tật khúc xạ
Trong loạn thị những tật khúc xạ ở các kinh tuyến dọc và ngang khác nhau. Có nhiều kỹ thuật phẫu thuật có giá trị để điều chỉnh tật khúc xạ, đặc biệt là cận thị.
Tổn thương võng mạc phối hợp với bệnh toàn thân
Tổn thương không tăng sinh được đặc trưng bằng tân mạch hoặc xuất phát từ đĩa thị giác hoặc từ những vòng quai mạch máu lớn.
Những mối liên quan đến mắt
Bệnh nhân cận thị cần được báo động về nguy cơ bong võng mạc, và cần được thông báo về tầm quan trọng của việc mô tả những triệu chứng liên quan.
Glocom cấp: glocom góc đóng
Glocom góc đóng cấp cũng có thể xuất hiện trong viêm màng bồ đào trước kéo dài hoặc lệch thể thủy tinh.
Viêm màng bồ đào
Trong viêm màng bồ đào sau có tế bào viêm trong dịch kính, tổn thương viêm có thể có ở võng mạc và hắc mạc.
Thoát huyết dịch kính
Mắt không bị viêm và dấu hiệu chính của chẩn đoán là không thể quan sát đáy mắt mặc dầu thể thủy tinh vẫn trong suốt.
Viêm tổ chức hốc mắt
Ngoài ra còn có tổn thương màng não và não. Sự đáp ứng đối với kháng sinh rất tốt những áp xe khi hình thành cần được tiến hành phẫu thuật dẫn lưu.
Phù gai thị
Viêm thị thần kinh gây giảm thị lực, nhiều khi có điểm mù trung tâm, mất cảm nhận màu sắc và tổn thương đồng tử tương đối do thần kinh quy tâm.
Viêm kết mạc
Cần chẩn đoán phân biệt giữa viêm kết mạc và viêm màng bồ đào cấp, glocom cấp và tổn thương giác mạc.
Kính tiếp xúc: sử dụng và biến chứng
Loại kính sử dụng một lần không có nguy cơ gây loét giác mạc. Những hệ thống không dùng phương pháp rửa kính rất dễ gây viêm giác mạc do acanthamoeba.
Mù mắt thoáng qua
Trên các bệnh nhân không có bệnh ở động mạch cảnh, hoặc ở tim, đặc biệt trên người trẻ, mù mắt, thoảng qua được nghĩ đến là do co thắt mạch máu võng mạc.
Những điều cần chú ý khi xử trí tổn thương mắt
Cảm giác bỏng hoặc đau nhức được tạo nên do tra thuốc hoặc đặt kính tiếp xúc, đôi khi xơ hóa hoặc sẹo hóa kết giác mạc có thể xuất hiện.
Hạt kết mạc góc mắt và mộng thịt
Hạt kết mạc góc mắt rất hiếm khi phát triển nhưng hiện tượng viêm có thể xuất hiện. Không cần thiết phải điều trị.
Đụng giập mắt
Một tổn thương đủ trầm trọng để gây chảy máu tiền phòng tạo nên nguy cơ thoát huyết tái phát, có thể gây glocom khó chữa và mất thị lực vĩnh viễn.
Thoái hóa hoàng điểm liên quan đến tuổi cao
Trong thoái hóa tiết dịch, giảm thị lực bắt đầu nhanh hơn, mức độ nặng hơn và cả hai mắt bị đau nối tiếp nhau trong khoảng vài ba năm.
Viêm kết mạc và giác mạc do hóa chất
Cần bắt đầu ngay tra kháng sinh tại chỗ. Trong bỏng vừa và nặng, cần tra nhiều corticoid và vitamin C tại chỗ và toàn thân.
Glocom góc mở
Trong glocom góc mở, nhãn áp cao thường xuyên sau nhiều năm, nhiều tháng, hậu qủa sẽ là teo gai thị với mất thị lực đi từ thu hẹp nhẹ của thị trường phía giữa trên đến mù hoàn toàn.
Đục thể thủy tinh
Ngay ở các giai đoạn sớm nhất, đục thể thủy tinh có thể thấy được qua đồng tử tán rộng khi soi máy đáy mắt, đèn khe, hoặc bằng một ánh sáng cầm tay.
Khám mắt
Đo thị trường đối chiếu là một phương pháp rất có giá trị để phát hiện các thu hẹp thị trường.