- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Tăng Creatinin: phân tích triệu chứng
Tăng Creatinin: phân tích triệu chứng
Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm, trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Creatinine tăng cao được định nghĩa là creatinine huyết thanh >1,2 mg/dL ở nam và >1,1 mg/dL ở nữ. Creatinine là sản phẩm phân hủy của creatine từ quá trình chuyển hóa cơ bắp và được bài tiết qua nước tiểu. Công dụng chính của creatinine là đo lường chức năng thận bằng cách tính tốc độ lọc cầu thận.
Nguyên nhân
Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm nguyên nhân: trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính (vài tháng đến nhiều năm). Tổn thương thận cấp tính được định nghĩa là sự gia tăng cấp tính creatinine lớn hơn 0,5 mg/dL so với mức cơ bản hoặc lớn hơn 1,5 lần so với mức cơ bản hoặc thiểu niệu (lượng nước tiểu dưới 400 mL/ngày). Nguyên nhân trước thận chiếm 60–70% các trường hợp và bao gồm giảm tưới máu thận do mất nước tuyệt đối hoặc tương đối hoặc giảm thể tích nội mạch. Nguyên nhân nội tại chiếm 25–40% các trường hợp và có thể được chia thành các bệnh mạch máu, bệnh cầu thận và bệnh ống kẽ thận. Nguyên nhân sau thận chiếm 5–10% các trường hợp và gây ra bởi bất kỳ sự tắc nghẽn nào giữa thận và đoạn cuối của niệu quản. Creatinine tăng giả có thể xảy ra do dùng thuốc cản trở kỹ thuật xét nghiệm (cefoxitin hoặc các cephalosporin khác, flucytosine, methyldopa, levodopa, vitamin C và barbiturate), thuốc ngăn chặn bài tiết creatinine qua ống thận (cimetidine, pyrimethamine và trimethoprim), uống phải chất độc (methanol và rượu isopropyl), bổ sung creatine và nhiễm toan ceton.
Đánh giá đặc điểm
Creatinine nên được theo dõi ở những bệnh nhân mắc một số bệnh mãn tính (tiểu đường, tăng huyết áp, v.v.) và một số loại thuốc (thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE), thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB), thuốc lợi tiểu, v.v.). Hầu hết tất cả các trường hợp nhập viện đều phải được đánh giá creatinine và nên được theo dõi hàng ngày ở những bệnh nhân được điều trị có ảnh hưởng đến creatinine (truyền dịch IV, kháng sinh gây độc cho thận và thuốc lợi tiểu).
Chẩn đoán
Tăng creatinine thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Chẩn đoán được thực hiện bằng cách kiểm tra creatinine huyết thanh. Cần đánh giá nguyên nhân gây suy giảm chức năng thận và có thể bao gồm so sánh với creatinine trước đó, độ thanh thải creatinine (được tính bằng công thức Cockcroft-Gault hoặc bằng cách thu thập 24 giờ), phân tích nước tiểu, cặn nước tiểu, đo lượng nước tiểu trong 24 giờ (nếu vô niệu), lấy nước tiểu 24 giờ để kiểm tra độ thanh thải creatinine và protein, urê, chất điện giải, công thức máu toàn bộ, glucose, bicarbonate, canxi và phốt pho, protein và albumin, siêu âm thận hoặc sinh thiết thận. Phân đoạn bài tiết natri (FENa) có thể được sử dụng để phân biệt giữa các nguyên nhân trước thận, nội tại và sau thận. FENa được tính toán bằng cách sử dụng natri và creatinine trong huyết thanh và nước tiểu.
Nguyên nhân trước thận sẽ có kết quả dưới 1% và nguyên nhân nội tại và sau thận sẽ lớn hơn 2%.
Bài viết cùng chuyên mục
Định hướng chẩn đoán đau ngực cấp
Mục đích chủ yếu là để nhận diện hội chứng vành cấp và những nguyên nhân đe dọa mạng sống khác như bóc tách động mạch chủ và thuyên tắc phổi.
Bệnh tiểu đường: phân tích triệu chứng
Phân loại lâm sàng của bệnh tiểu đường là týp 1, týp 2, thai kỳ và các týp cụ thể khác thứ phát do nhiều nguyên nhân.
Tiêu chảy: phân tích bệnh cảnh lâm sàng
Tiêu chảy cấp thường do nhiễm trùng gây ra, đôi khi có liên quan đến việc sử dụng thuốc hoặc bệnh cảnh ruột viêm. Tiêu chảy mạn tính/tái diễn có thể là biểu hiện của bệnh lý ruột viêm, ung thư đại trực tràng nhưng phân lớn do hội chứng ruột kích thích.
Nhìn đôi: phân tích triệu chứng
Nhìn đôi xảy ra khi cảnh trước mắt dưới dạng hai hình ảnh khác nhau, quá trình lập bản đồ bình thường không thể xảy ra và bộ não cảm nhận được hai hình ảnh chồng lên nhau.
Phân tích triệu chứng mất ngủ để chẩn đoán và điều trị
Mất ngủ nguyên phát không phổ biến và là do rối loạn nội tại của chu kỳ ngủ thức, chứng mất ngủ thứ phát phổ biến hơn nhiều.
Đau khớp: phân tích triệu chứng
Đau khớp có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân, bao gồm chấn thương cơ học đối với khớp, bệnh thoái hóa khớp, viêm xương khớp, nhiễm trùng và viêm cục bộ hoặc toàn thân.
Xuất huyết trực tràng: đánh giá các nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa dưới
Phần lớn bệnh nhân xuất huyết do các nguyên nhân lành tính. Ở bệnh nhân xuất huyết trực tràng cấp tính, đánh giá mức độ xuất huyết và tiến hành đầy đủ các bước cấp cứu trước khi chẩn đoán chính xác.
Kỹ năng khám sức khỏe trên lâm sàng
Mặc dù bác sỹ không sử dụng tất cả các kỹ thuật nhìn sờ gõ nghe cho mọi hệ cơ quan, nên nghĩ đến bốn kỹ năng trước khi chuyển sang lĩnh vực tiếp theo được đánh giá.
Đau nhiều cơ: phân tích triệu chứng
Một số tình trạng có thể dẫn đến đau đa cơ. Các nguyên nhân phổ biến nhất là đau đa cơ do thấp khớp và các tình trạng viêm. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác là không rõ.
Ù tai: phân tích triệu chứng
Bản thân ù tai không phải là bệnh mà là triệu chứng của một số quá trình đang diễn ra khác, bệnh lý hoặc lành tính, nhiều giả thuyết đã được đề xuất về cơ chế bệnh sinh.
Đau bụng cấp: đánh giá khẩn cấp tình trạng nặng của bệnh nhân
Hãy nhớ rằng những bệnh nhân trẻ, khỏe mạnh thường duy trì huyết áp trong trường hợp mất nhiều dịch, với những bệnh nhân này giảm huyết áp xảy ra muộn, nên phải xem xét cẩn thận những yếu tố như tăng nhịp tim, hạ huyết áp tư thế.
Đau đầu gối: phân tích triệu chứng
Đau đầu gối có nhiều nguyên nhân như chấn thương cấp tính, lạm dụng, viêm hoặc thoái hóa khớp, nhiễm trùng và các vấn đề khác. Đau quy chiếu từ hông hoặc lưng dưới cũng có thể dẫn đến đau đầu gối.
Chóng mặt: phân tích triệu chứng
Chóng mặt thực sự được đặc trưng bởi ảo giác chuyển động, cảm giác cơ thể hoặc môi trường đang chuyển động, bệnh nhân thấy xoay hoặc quay.
Đau đầu: chọc dịch não tủy và phân tích dịch não tủy đánh giá
Viêm màng nào do vi khuẩn sớm có thể nhầm lẫn với viêm màng não do virus bởi tăng bạch cầu lympho là chủ yếu trong dịch não tủy. Nếu có bất kỳ khả năng nào của viêm màng não do vi khuẩn, điều trị kháng sinh trong lúc đợi xét nghiệm bổ sung.
Mê sảng: phân tích để chẩn đoán và điều trị
Cơ chế sinh học thần kinh của mê sảng chưa được hiểu rõ, nhưng một giả thuyết bao gồm mối quan hệ với hoạt động giảm acetycholine.
Khó thở: phân tích triệu chứng
Khó thở có thể là biểu hiện nhiều tình trạng, nhưng đại đa số đều có một trong năm tình trạng mãn tính, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh phổi kẽ, rối loạn chức năng cơ tim, béo phì và suy nhược cơ thể.
Rụng tóc: đánh giá đặc điểm
Rụng tóc có thể được phân loại theo biểu hiện lâm sàng, nghĩa là, theo việc rụng tóc là cục bộ hay toàn thể, ngoài ra, việc phân loại có thể dựa trên bệnh lý của tình trạng gây rụng tóc.
Bệnh học chứng khó tiêu
Điêu trị chứng khó tiêu hướng về nguyên nhân cơ bản, ở những bệnh nhân khó tiêu không do loét, cần xem xét:
Mất ý thức thoáng qua: phân tích triệu chứng lâm sàng
Xem như là mất ý thức thoáng qua nếu nhân chứng xác định có một khoảng thời gian không có đáp ứng, bệnh nhân mô tả thức dậy hoặc tỉnh lại trên mặt đất, đặc biệt không có ký ức về việc té ngã gì trước đó, hoặc có tổn thương mặt.
Đổ mồ hôi đêm: phân tích triệu chứng để chẩn đoán và điều trị
Đổ mồ hôi ban đêm có thể là một phản ứng tự chủ, đại diện cho một triệu chứng khá không đặc hiệu khiến bác sĩ lâm sàng phải tìm kiếm nguyên nhân cụ thể.
Giảm vận động ở người cao tuổi
Tránh, hạn chế và ngưng các thiết bị xâm lấn, đường tĩnh mạch, ống thông tiểu) có thể làm tăng triển vọng bệnh nhân cao tuổi cho chuyển động sớm
Yếu chi: phân tích các đặc điểm lâm sàng
Nếu biểu hiện hiện tại của yếu chi chỉ giới hạn ở một bên của cơ thể thì đánh giá như yếu chi một bên. Mặt khác, tiếp tục theo các cách thức chẩn đoán hiện tại thậm chí nếu các triệu chứng không đối xứng rõ ràng.
Đau ngực từng cơn: đặc điểm đau do tim và các nguyên nhân khác
Đau ngực do tim thường được mô tả điển hình là cảm giác bị siết chặt, đè nặng nhưng nhiều trường hợp khác có thể mô tả là bỏng rát. Nhiều bệnh nhân không cảm thấy đau mà chỉ là cảm giác khó chịu nếu chỉ hỏi về đau, có thể bỏ sót chẩn đoán.
Tiếp cận bệnh nhân, Tuân thủ điều trị
Phỏng vấn thu thập thông tin hỗ trợ chẩn đoán, hướng dẫn tuân thủ điều trị thuốc, hướng dẫn chế độ sinh hoạt của bệnh nhân và nguyên tắc đạo đức giữa bác sỹ và bệnh nhân
Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính
Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone, fludrocortisone không cải thiện triệu chứng