Run cơ: phân tích triệu chứng

2022-12-26 02:27 PM

Run là một trong những rối loạn vận động phổ biến nhất và được đặc trưng bởi một chuyển động dao động và thường nhịp nhàng.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Run là một rối loạn vận động phổ biến, gây ra các chuyển động dao động không tự chủ, thường nhịp nhàng. Khi đánh giá bất kỳ rối loạn vận động nào, bước đầu tiên là xác định loại run, vì điều này sẽ giúp thu hẹp danh sách các nguyên nhân tiềm ẩn. Chẩn đoán sai có thể xảy ra do bỏ qua các đặc điểm tinh tế của các loại run khác nhau. Khoảng 30-50% trường hợp run chấn động được chẩn đoán sai và không được điều trị đúng cách.

Phân loại run

Dựa trên thời điểm xuất hiện và các đặc điểm liên quan, run được phân thành các loại chính sau:

Run khi nghỉ ngơi: Xảy ra khi các cơ liên quan không hoạt động chủ động. Biên độ giảm hoặc biến mất khi co cơ tự nguyện. Run tái phát là một loại run khi nghỉ ngơi, xuất hiện sau khi duỗi tay ra trước và giảm bớt khi co cơ.

Run chấn động/động học/tư thế: Biên độ tăng lên khi các cơ liên quan hoạt động chủ động:

- Run chủ ý: Biên độ tăng theo các chuyển động nhắm mục tiêu. Gặp trong rối loạn chức năng tiểu não.

- Run tư thế hoặc run theo nhiệm vụ cụ thể: Thường do loạn trương lực cơ. Ví dụ: run khi gập chi nhưng không run khi duỗi chi.

Run loạn trương lực cơ: Gặp trong các tư thế bất thường, phì đại cơ, điểm vô hiệu và cải thiện khi kích thích cảm giác.

Run do thuốc hoặc do tác nhân cụ thể: Gặp trong các trường hợp mang thai, bệnh Wilson, rối loạn tuyến giáp, thiếu vitamin, v.v.

Run tâm lý: Hiếm gặp và chỉ được chẩn đoán sau khi loại trừ các nguyên nhân khác.

Chẩn đoán

Tiền sử và khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, thuốc sử dụng, các yếu tố gia đình, thói quen lối sống và quan sát các đặc điểm run như thời điểm xuất hiện, vị trí, biên độ, tần số và các yếu tố ảnh hưởng.

Xét nghiệm máu: Xác định các nguyên nhân tiềm ẩn như thiếu vitamin, rối loạn tuyến giáp, bệnh Wilson, ngộ độc thuốc hoặc kim loại nặng.

Chẩn đoán hình ảnh: Hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) não để phát hiện các bệnh lý như đa xơ cứng, đột quỵ, khối u. Chụp PET hoặc SPECT để phân biệt bệnh Parkinson và run vô căn.

Chuyên gia: Trong một số trường hợp, có thể cần tham khảo ý kiến chuyên gia về rối loạn vận động để chẩn đoán và điều trị chính xác.

Phân biệt run chấn động

Run chấn động khi nghỉ ngơi

Cần phân biệt với hội chứng Parkinson do các nguyên nhân khác (vô căn, do thuốc, do đột quỵ), bệnh Wilson, loạn trương lực cơ, v.v.

Chẩn đoán Parkinson dựa trên bộ ba triệu chứng: run khi nghỉ ngơi, cứng cơ và vận động chậm.

Run chấn động do hành động/động học/tư thế

Hai nguyên nhân phổ biến nhất là run do thuốc và run vô căn.

Run do thuốc: Gây ra hoặc làm trầm trọng thêm bởi các thuốc ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh, thuốc benzodiazepine, thuốc phiện, thuốc gây mê, thuốc chẹn dopamine.

Run vô căn: Run tay di truyền, có thể kèm theo run mặt, cổ, giọng nói và chi dưới, tiến triển từ từ và có thể cải thiện tạm thời với rượu (ở một số người).

Run vô căn có thể bị chẩn đoán sai hoặc điều trị sai, dẫn đến kết quả không mong muốn. Các lựa chọn điều trị bao gồm propranolol, primidone và topiramate. Khi điều trị bằng thuốc thất bại, có thể cân nhắc phẫu thuật kích thích não sâu.

Run chủ ý

Cần loại trừ các nguyên nhân như rối loạn điều hòa, run do thuốc và run vô căn.

Hội chứng run và mất điều hòa liên quan đến X dễ gãy là một nguyên nhân phổ biến gây run và mất điều hòa, đôi khi có biểu hiện giống Parkinson.

Bài viết cùng chuyên mục

Đi lại khó khăn: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Nếu các vấn đề di chuyển là hậu quả của chóng mặt, đầu tiên hãy lượng giá các triệu chứng hạ huyết áp tư thế, sau khi thay đổi từ nằm sang tư thế đứng, đi kèm với cảm giác xây xẩm mặt mày/tiền ngất.

Đau đầu: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Loại trừ xuất huyết dưới nhện ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau đầu dữ dội lần đầu tiên hay là đau đầu nặng nhất họ từng trải qua mà đạt đỉnh trong 5 phút từ lúc khới phát và dai dẳng hơn 1 giờ.

Điện tâm đồ trong đau thắt ngực không ổn định/ nhồi máu cơ tim không ST chênh lên

Sóng T đảo ngược có thể là bằng chứng điện tâm đồ của thiếu máu. Sóng T âm sâu đối xứng ở chuyển đạo trước tim gợi ý tắc nghẽn nghiêm trọng gốc động mạch vành trái, những những biểu hiện khác ít đặc hiệu hơn.

Mê sảng: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Cơ chế sinh học thần kinh của mê sảng chưa được hiểu rõ, nhưng một giả thuyết bao gồm mối quan hệ với hoạt động giảm acetycholine.

Suy giáp: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân phổ biến nhất của suy giáp nguyên phát là viêm tuyến giáp tự miễn, hoặc bệnh Hashimoto, là kết quả của sự phá hủy dần dần tuyến giáp bởi các tế bào T.

Tập thể dục: phòng ngừa bệnh tật

Tập thể dục - Phòng ngừa bệnh tật! Tập thể dục thường xuyên có nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tăng huyết áp, tăng lipid máu, bệnh tiểu đường loại 2, bệnh túi thừa và loãng xương thấp hơn...

Phòng ngừa khi dùng thuốc ở người cao tuổi

Bệnh nhân, hoặc người chăm sóc, mang tất cả thuốc men, mỗi khi khám lại, có thể giúp các nhà cung cấp sức khỏe củng cố lý do cho sử dụng thuốc

Sốt và tăng thân nhiệt

Sốt là một triệu chứng cung cấp thông tin quan trọng về sự hiện diện của bệnh, đặc biệt là nhiễm trùng và những thay đổi trong tình trạng lâm sàng của bệnh nhân

Xuất huyết và ban xuất huyết: phân tích triệu chứng

Trình tự thời gian và tiền sử ban xuất huyết cũng như bất kỳ dấu hiệu chảy máu bất thường nào đều quan trọng, bởi vì nguyên nhân của ban xuất huyết có thể là bẩm sinh hoặc mắc phải.

Khó thở do bệnh phế quản phổi, tim, toàn thân hoặc nguyên nhân khác

Khởi phát nhanh, khó thở nghiêm trọng trong trường hợp không có triệu chứng lâm sàng khác cần nâng cao mối quan tâm đối với tràn khí màng phổi, thuyên tắc phổi

Tiêu chảy tái phát (mãn tính): phân tích đặc điểm lâm sàng

Tiến hành khám xét đại trực tràng để loại trừ ung thư/bệnh lý ruột viêm nếu bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài kèm theo với bất kỳ dấu hiệu: chảy máu khi thăm khám trực tràng, khối sờ thấy vùng bụng/trực tràng, sụt cân, thiếu máu thiếu sắt.

Định hướng chẩn đoán chảy máu trực tràng

Phần lớn bệnh nhân xuất huyết đường tiêu hóa dưới là lành tính, bệnh nhân xuất huyết trực tràng cấp tính, đánh giá mức độ xuất huyết và tiến hành đầy đủ các bước cấp cứu trước khi chẩn đoán chính xác.

Đau đầu: đánh giá các nguyên nhân thường gặp

Đau đầu là triệu chứng rất thường gặp và thường lành tính. Điều thách thức là phải nhận ra số ít bệnh nhân có bệnh lý nghiêm trọng hoặc cần điều trị đặc hiệu.

Tâm trạng lo lắng: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Nhiều yếu tố góp phần vào sự lo lắng, bao gồm di truyền, tiền sử gia đình, các yếu tố gây căng thẳng, các nguồn đối phó, các bệnh kèm theo.

Chứng hôi miệng: phân tích triệu chứng

Chứng hôi miệng đã bị kỳ thị, bệnh nhân hiếm khi tìm kiếm sự giúp đỡ và thường không nhận thức được vấn đề, mặc dù nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ và sự tự tin.

Các nguyên nhân thần kinh của ngất

Các bệnh rễ và dây thần kinh khác có hạ huyết áp tư thế gồm hội chứng Guillain Barre, thoái hóa dạng bột tiên phát, bệnh dây thần kinh do porphyrin niệu cấp, và trong ung thư biểu mô.

Chóng mặt: phân tích triệu chứng

Chóng mặt thực sự được đặc trưng bởi ảo giác chuyển động, cảm giác cơ thể hoặc môi trường đang chuyển động, bệnh nhân thấy xoay hoặc quay.

Insulin tiêm dưới da cho bệnh nhân nằm viện: phác đồ và mục tiêu điều trị

Có khoảng ba mươi phần trăm, bệnh nhân nhập viện bị tăng đường huyết, nhiều bệnh nhân trong số này có tiền sử đái tháo đường trước đó

Phân tích triệu chứng mệt mỏi để chẩn đoán và điều trị

Mệt mỏi có thể là do vấn đề y tế, bệnh tâm thần hoặc các yếu tố lối sống, trong một số trường hợp, nguyên nhân không bao giờ được xác định.

Điểm mù thị giác: phân tích triệu chứng

Điểm mù thị giác có thể được phân loại theo vị trí của nó trong trường thị giác, điểm mù thị giác trung tâm và điểm mù thị giác ngoại vi.

Nhịp tim chậm: phân tích triệu chứng

Các tình trạng có thể nhịp tim chậm bao gồm phơi nhiễm, mất cân bằng điện giải, nhiễm trùng, hạ đường huyết, suy giáp/cường giáp, thiếu máu cơ tim.

Khối u ở vú: phân tích triệu chứng

Đánh giá khối u ở vú nên bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử đầy đủ và khám thực thể. Điều quan trọng là phải xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư vú của bệnh nhân.

Váng đầu và xỉu: các nguyên nhân gây lên rối loạn

Phản xạ giãn mạch và chậm nhịp tim xảy ra khi đáp ứng với một tác nhân như cảm xúc mạnh, các chất kích thích độc hại. Ví dụ, bệnh nhân giãn tĩnh mạch. Có tiền triệu nôn, vã mồ hôi, nhìn mờ/ mất nhìn ngoại biên.

Thăm khám tình trạng bệnh nhân kèm theo các dấu hiệu cấp cứu

Trong thăm khám tình trạng kèm theo các dấu hiệu cấp cứu, ghi lại tiền sử từ bệnh nhân, người thân của bệnh nhân, nhân viên khoa cấp cứu hoặc những người xung quanh.

Yếu chi một bên: đánh giá đặc điểm khởi phát lâm sàng

Trong tất cả các trường hợp, tham khảo lời khuyên của các chuyên gia thần kinh và tìm hiểu thêm bằng cách tiến hành chọc dịch não tủy ± MRI nếu CT không tìm ra nguyên nhân.