Điện tâm đồ chẩn đoán tăng áp lực nội sọ (ICP)

2013-10-02 09:56 PM

Trong một số trường hợp, những bất thường điện tâm đồ có thể được kết hợp với bằng chứng siêu âm tim.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Các bất thường điện tâm đồ

Tăng ICP kết hợp với một số thay đổi điện tâm đồ đặc trưng:

Phổ biến sóng T khổng lồ đảo ngược ("sóng T não").

QT kéo dài.

Nhịp tim chậm (phản xạ Cushing  - cho biết sắp xảy ra thoát vị não).

Những thay đổi điện tâm đồ khác có thể được nhìn thấy:

ST chênh lên / chênh xuống -  điều này có thể bắt giả thiếu máu cục bộ cơ tim hoặc viêm màng ngoài tim.

Tăng biên độ sóng U.

Rối loạn nhịp khác: nhịp tim nhanh xoang, nhịp nối, ngoại tâm thu thất, rung nhĩ.

Trong một số trường hợp, những bất thường điện tâm đồ có thể được kết hợp với bằng chứng siêu âm tim - chuyển động bất thường thành thất trái (được gọi là "choáng cơ tim thần kinh "). 

Nguyên nhân

Thay đổi điện tâm đồ do tăng ICP thường thấy nhất với xuất huyết nội sọ lớn:

Xuất huyết dưới nhện (SAH).

Xuất huyết trong nhu mô (đột quỵ xuất huyết)

Cũng có thể được thấy:

Đột quỵ thiếu máu cục bộ não lớn gây phù nề (ví dụ như tắc mạch não giữa).

Chấn thương sọ não.

Di căn não (hiếm khi).

Trong một loạt các trường hợp, hình điện tâm đồ của sóng T não với khoảng QT kéo dài được nhìn thấy trong 72% bệnh nhân SAH và 57% bệnh nhân xuất huyết trong não. 

Ví dụ ECG

Ví dụ 1 – SAH

Sóng T đảo ngược khổng lồ

Sóng T đảo ngược khổng lồ phổ biến ("sóng T não") thứ phát sau xuất huyết dưới nhện.

Khoảng QT cũng kéo dài (600 ms).

Ví dụ 2 – SAH

Sóng T não với QT kéo dài

Một ví dụ khác của sóng T não với QT kéo dài thứ phát sau xuất huyết dưới nhện.

Ví dụ 3 – SAH

Sóng T đảo ngược phổ biến với ST chênh xuống

Sóng T đảo ngược phổ biến với ST chênh xuống nhẹ thứ phát sau xuất huyết dưới nhện.

Khoảng QT kéo dài (lớn hơn một nửa khoảng thời gian RR).

Hình điện tâm đồ này có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với thiếu máu cục bộ cơ tim như hình thái sóng T là rất giống nhau, mặc dù lâm sàng rất khác nhau (hôn mê não so với đau ngực). 

Ví dụ 4 - chấn thương não

Chấn thương não

Điện tâm đồ này được lấy từ một cô gái 18 tuổi khỏe mạnh trước đó với chấn thương sọ não nặng và tăng áp lực nội sọ ồ ạt (30 - 40 mmHg).

Có ST cao phổ biến với một hình thái giống như viêm màng ngoài và không thay đổi đối ứng (trừ aVR và V1).

Không có tổn thương tim / bất thường để giải thích độ cao ST.

Đoạn ST bình thường khi áp lực nội sọ đã được kiểm soát (sau khi điều trị với thiopentone và muối ưu trương).

Bài viết cùng chuyên mục

Điện tâm đồ chẩn đoán ngoại tâm thu thất (PVC)

Dẫn truyền ngược dòng, mô tả quá trình mà trong đó các xung, được dẫn ngược qua nút nhĩ thất, tạo ra khử cực nhĩ.

Điện tâm đồ chẩn đoán block nhĩ thất (AV) cấp 3 (hoàn toàn)

Bệnh nhân có block AV cấp ba có nguy cơ cao ngừng thất và đột tử do tim. Yêu cầu nhập viện khẩn cấp để theo dõi tim, tạo nhịp tạm thời và thường chèn máy tạo nhịp tim vĩnh viễn.

Điện tâm đồ chẩn đoán block nhánh trái sau (LPFB)

Xung động lan truyền đạo trình dưới, chậm hơn bình thường, dẫn đến tăng thời gian đỉnh sóng R trong aVF.

Các khoảng thời gian QT của điện tâm đồ

Phương pháp đánh chặn độ dốc tối đa xác định sự kết thúc của sóng T như đánh chặn giữa đường đẳng điện với các ốp thông qua xuống độ dốc tối đa của sóng T (trái).

Các dạng sóng T của điện tâm đồ

Sóng T rộng, không đối xứng có đỉnh, hay hyperacute được nhìn thấy ST cao, trong giai đoạn đầu của MI, và thường đi trước sự xuất hiện của ST chênh lên.

Điện tâm đồ chẩn đoán viêm màng ngoài tim

ST chênh lên lõm phổ biến, và PR chênh xuống trong suốt hầu hết các đạo trình chi, và đạo trình trước tim.

Các dạng sóng U của điện tâm đồ

Sóng U đảo ngược sẽ là bất thường (trong chuyển đạo với sóng T thẳng đứng). Sóng U đảo ngược là rất cụ thể cho sự hiện diện của bệnh tim.

Điện tâm đồ chẩn đoán nhồi máu cơ tim thành bên (STEMI)

MI thành bên mở rộng ra phía trước, bên dưới hoặc sau cho thấy một vùng lớn hơn của cơ tim, có nguy cơ với tiên lượng xấu.

Điện tâm đồ block ba nhánh dẫn truyền điện tim

Đối với bệnh nhân với sự kết hợp của block hai nhánh, cộng với block AV độ 1, hoặc 2, thường không thể biết được từ ECG.

Điện tâm đồ chẩn đoán phì đại hai thất (BVH)

Hiện tượng Katz-Wachtel - QRS lớn, hai pha ở V2 - 5. Đây là hình điện tâm đồ cổ điển của BVH, thường thấy ở trẻ em bị khuyết tật vách liên thất (VSD).

Các dạng điểm J của điện tâm đồ

(Trà My - Phương Phương) Điểm J cao hoặc giảm xuống được nhìn thấy với những nguyên nhân khác nhau của đoạn ST bất thường.

Điện tâm đồ chẩn đoán hạ thân nhiệt

Nhịp tim chậm, sóng Osborne, kéo dài khoảng PR, QRS và QT, hình giả run rẩy, nhịp thất lạc chỗ, ngừng tim do VT, VF hoặc suy tâm thu.

Điện tâm đồ chẩn đoán hiệu lực của digoxin

Rút ngắn thời gian trơ tâm nhĩ, và tâm thất, tạo ra khoảng QT ngắn, với những bất thường tái cực thứ phát, ảnh hưởng đến các phân đoạn ST, sóng T và sóng U.

Điện tâm đồ chẩn đoán tăng Kali máu

Tăng kali máu dần dần xấu đi dẫn đến ức chế xung của nút xoang và giảm dẫn truyền nút nhĩ thất và His-Purkinje hệ thống, dẫn đến chậm nhịp tim và block dẫn truyền và cuối cùng là ngừng tim.

Điện tâm đồ chẩn đoán bệnh cơ tim phì đại (HCM)

Bất thường chủ yếu liên quan với HCM là phì đại thất trái (LVH), xảy ra trong trường hợp không có bất kỳ kích thích kích động như cao huyết áp hoặc hẹp động mạch chủ.

Điện tâm đồ chẩn đoán cường giáp

Rung nhĩ được nhìn thấy lên đến 20 phần trăm bệnh nhân, nhiễm độc giáp nặng, cơn bão tuyến giáp, có thể tạo ra nhịp nhanh nhĩ.

Các dạng block trong điện tâm đồ (ECG)

Block theo tỷ lệ nhất định (ví dụ 2:1, 3:1) - mối quan hệ liên tục giữa P và QRS (ví dụ: 2:1 = 2 sóng P cho mỗi phức hợp QRS).

Điện tâm đồ chẩn đoán ngộ độc ức chế beta và chặn kênh calci

Độc tính propranolol, có liên quan với QRS rộng, và sóng R dương, trong aVR, báo trước sự khởi đầu của tình trạng hôn mê, co giật, tụt huyết áp và loạn nhịp thất.

Các dạng sóng R của điện tâm đồ

Nguyên nhân phổ biến nhất của sóng R chiếm ưu thế dương trong aVR là vị trí điện cực chân tay không chính xác, sự đảo ngược của các điện cực tay trái và phải.

Điện tâm đồ rung thất

Kết quả rung thất giảm biên độ sóng kéo dài, từ VF thô ban đầu đến cuối cùng là bị tiến triển thành vô tâm thu do sự cạn kiệt dần năng lượng cơ tim.

Điện tâm đồ chẩn đoán block nhĩ thất (AV) cấp 2 Mobitz I (hiện tượng wenckebach)

Đầu mối đầu tiên sự hiện diện của block AV Wenckebach trên điện tâm đồ này là cách khu phức bộ QRS cụm thành các nhóm, cách nhau bằng tạm dừng ngắn.

Các dạng sóng Epsilon của điện tâm đồ

Sóng Epsilon (hầu hết các dấu hiệu đặc hiệu, nhìn thấy trong 30% bệnh nhân). Đảo ngược sóng T trong V1 - 3. Nét nhỏ kéo dài sóng S 55ms trong V1 - 3.

Điện tâm đồ chẩn đoán hạ Kali máu

Sóng U nổi bật, nhìn thấy tốt nhất trong các đạo trình trước tim, rõ ràng khoảng QT kéo dài do sự kết hợp giữa T và U, bằng khoảng thời gian dài QU.

Điện tâm đồ chẩn đoán phì đại (dày) hai tâm nhĩ

Chẩn đoán phì đại hai tâm nhĩ đòi hỏi tiêu chuẩn LAE và RAE được đáp ứng trong DII, V1 hoặc một sự kết hợp của các chuyển đạo khác.

Điện tâm đồ chẩn đoán block nhánh trái (LBBB)

Khi các tâm thất được kích hoạt liên tục chứ không phải cùng một lúc, điều này tạo ra sóng R rộng, hoặc của các đường dẫn bên.